«خداوند تبارک و تعالي به نيت پي گيري کنندگان و موسسان اين فکر واقف است. ما مي خواهيم اتمام حجت کنيم و روز قيامت بگوييم که ما با نام امام رضا(ع) و براي امام و براي امام رضا(ع) و زائران ايشان ادعاهايي کرديم و وعد  ه هايي داديم. نه تنها براي خدمت بلکه براي اين که معرفت زائران را افزايش دهيم و از اين ظرفيت براي ساختن ايران و جهان به دست ايراني استفاده کنيم.

بي گمان نظر نمايندگان مجلس، روزنامه خراسان، ساير رسانه ها و تمام کساني که براي تصويب اين اعتبار کمک و حمايت کرده اند، اين موضوع بوده است.

بالاخره ما به عنوان نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، کارمان را انجام داديم و درست هم انجام داديم. ممکن است مشکلاتي وجود داشته باشد ولي سطح کلان موضوع به درستي انجام شده است. حال اين کار به دست مجريان افتاده است. اين که مجريان جمهوري اسلامي ايران اين بودجه را در مسير خودش هزينه کند و بتواند با استفاده از اين پول کم ۲۰۰ ميليارد توماني با قصد قربت يک رسالت جهاني و بشري را به سرانجام برسانند، موضوعي است که ما علاوه بر اين دنيا که در ساز و کار قانوني و مجلس شوراي اسلامي سوال مي کنيم، در قيامت هم مورد پرسش قرار مي دهيم.»

اين ها عباراتي بود که قاضي زاده نماينده مجلس در اوج بحث مطرح کرد اما شمقدري معاون استاندار هم حرف هاي قاضي زاده را بي پاسخ نگذاشت و گفت چرا آخرت؟ ما آماده  شنيدن نظرات، پيشنهادها و طرح هاي شما هستيم ما را نقد کنيد و کار را به آخرت واگذار نکنيد!

در ميزگرد خبري خراسان که براي بررسي بودجه ۲۰۰ ميليارد توماني زيارت در روزنامه خراسان برگزار شد آقايان آرين منش و قاضي زاده هاشمي نمايندگان مجلس و شمقدري معاون استاندار، کورش شجاعي مديرمسئول و محمد سعيد احديان سردبير روزنامه خراسان حضور داشتند.

انگيزه اصلي اين نشست خبري و علمي برخاسته از دغدغه هايي است که «خراسان» درباره نوع هزينه کرد بودجه ۲۰۰ ميلياردي زيارت دارد. زيرا اگر دراين زمينه فرصت سوزي شود و اين سرمايه ملي به درستي هزينه نشود، فرصتي مهم و تاريخي براي کشور و جمهوري اسلامي ار دست مي رود و صدها ميليون ها زائري که به پايتخت معنوي ايران بعنوان قبله گاه دل هاي خود در طول سال هاي آينده سفر مي کنند از اين فرصت سوزي به گونه اي ضرر مي کنند که شايد غير قابل جبران باشد؛ ولي اگر از اين فرصت به خوبي استفاده شود علاوه بر آن که بهبود شرايط زيارت ده ها ميليون نفر در سال به دست خواهد آمد، از آن مهم‌تر بستري خواهد شد براي سرمايه گذاري نظام در راستاي پايه گذاري نمادسازي براي تمدن در حال تاسيس انقلاب اسلامي به گونه اي که اين تمدن نه تنها به مردم ايران بلکه به تمام جهانيان ارائه شود بنابراين برنامه ريزي براي استفاده بهينه از اين سرمايه ملي براي پايتخت معنوي ايران سرنوشت ساز است.اگرچه عمده وقت اين ميزگرد به تاريخچه تدوين و شکل گيري اين لايحه معطوف شد و در پايان هم شرکت کنندگان نتوانستند يکديگر را قانع کنند، ولي بخشي از اين ميزگرد چالشي بود و طرفين يکديگر را بي رحمانه ولي منصفانه و دلسوزانه نقد کردند.سير به سرانجام رسيدن اين بودجه حاوي نکات جديدي بود به گونه اي که برخي از اين مسائل براي ما هم جديد بود. ما از سير تصويب رديف مستقل در بودجه يا تاثير گذاري همايش پايتخت معنوي ايران اما تا کنون نشنيده بوديم در مشهد با حضور آقاي احمدي نژاد در جلسه اي بسيار مهم چه تصميمات بسيار مهمي گرفته شده است و تنها با امضا نکردن سعيدلو معاون اجرايي وقت دولت فرصتي مهم براي کشور از دست رفته است همچنين در توصيف اين سير تاريخي نکته بسيار مهم ديگري نيز عيان شد و آن اينکه خاستگاه بودجه اختصاصي فرهنگي دولت در سفرهاي استاني مانند اصفهان، شيراز و...که بعدها در قالب جدولي در بودجه لحاظ شد مشهد بوده است.اما چالش اصلي در اين ميزگرد آن زماني آغاز شدکه قاضي زاده ادعا داشت طرح استانداري نه تنها کامل نيست و شيوه تدوين آن اشتباه است بلکه با هدفي که اعتبار براي آن تصويب شده مغايرت دارد. او معتقد بود قرار بود اين بودجه براي توسعه کمي و کيفي زيارت طبق برنامه اي مدون با بهره گيري از نظرات کارشناسان حوزوي و دانشگاهي هزينه شود وي تاکيد داشت که سطح کار خيلي پايين ديده شده است و به جاي اينکه ما نگاهي به ساخت آرمان شهر رضوي داشته باشيم داريم اين بودجه را در مسائل عادي هزينه مي کنيم.آرين منش نيز با ديگر نماينده مشهد همراهي و تاکيد کرد اين که اين بودجه به دستگاه هاي فرهنگي براي انجام وظايف سازماني خود داده شود اشتباه است چرا که اين دستگاه ها براي انجام تکاليف خود بودجه هاي مشخصي دارند که حتي امسال 5/2 برابر هم شده است لذا چون خاستگاه اين بودجه مباحث مربوط به زيارت بوده است اين بودجه بايد صرفا در اين راستا هزينه شود. اما شمقدري مدعي بود که اين طرح با استفاده از نظر کارشناسان و خبرگان حوزه و دانشگاه و با صرف ۹۰۰ ساعت وقت تهيه شده و علاوه بر کارشناسان يادشده عوامل اجرايي و فرمانداران نيز مورد مشورت قرار گرفته اند و از تمام دستگاه هاي فرهنگي خواسته شده است طرح هاي خود را ارائه کنند و آن ها در جلساتي مستقل از طرح هاي خوددفاع کرده اند و سپس ما در جلسات تخصصي خود تک تک آن ها را بررسي کرده و از بين آن ها موارد قابل قبول را گزينش کرده ايم لذا طرح يادشده داراي پشتوانه اجرايي و برخوردار از قواعد علمي است به گفته او در اين طرح علاوه بر ۲۲ نهاد فرهنگي ۵۰ کارشناس مشارکت داشته اند . وي اطمينان مي داد که هرچه لازم بوده درتهيه طرح انجام گرفته و به زودي براي تصويب نهايي به کميسيون فرهنگي دولت ارائه خواهد شد. وي همچنين وعده داد اين طرح را بعد از نهايي شدن در اختيار عموم قرار دهد.شمقدري اضافه کرد بر مبناي اين طرح ۳ اولويت براي مصرف بودجه در نظر گرفته شده است: بحث خانواده، هويت و نشاط اجتماعي.در هر صورت بالاخره اگرچه معاون استاندار تاکيد داشت که همه اتفاق نظر داريم و به دنبال آرمان شهر رضوي هستيم اما هرکس براي رسيدن به اين آرمان شهر رضوي نظري دارد و نمي توان همه نظرها را راضي کرد. اما قاضي زاده مثل او فکر نمي کرد و به طور کلي با نظر وي چه در مورد دغدغه ها و چه درشکل طرح مخالف بود وي براين باور بود اينگونه که پيش مي رود ما به عنوان کساني که از تصويب اين بودجه دفاع کرده ايم نخواهيم توانست در برابر ديگر نمايندگان و دولت دفاع کنيم چون درست که بسياري از شهرهاي ديگر هم به کرم امام رضا(ع) از چنين رديفي برخوردار شدند ولي رقم بودجه هيچ کدام از آن ها به اندازه مشهد نبوده است او گفت به جز خراساني ها اعم از نمايندگان، استانداري، رسانه هاي استاني و شخص رئيس  جمهور مابقي اين حرارت را ندارند.آرين منش نيز ابراز نگراني کرد که اين بودجه به سرنوشت بودجه تهاجم فرهنگي دچار شود چرا که زماني که نمايندگان مي بينند اين بودجه در جايي که آن ها مي خواستند هزينه نشده است در تصميم خود تجديد نظر مي کنند.شمقدري در پاسخ اعتقاد داشت که دغدغه تخصيص بودجه را ندارد و قطعا اعتبار يادشده تخصيص مي يابد، همچنين دغدغه منحرف نشدن طرح را نيز ندارد زيرا طرحي که پيشنهاد شده کارشناسي شده است. ضمن آنکه وي تاکيد مي کرد ما بايد در چارچوب مصوبات قانوني عمل کنيم وي که ابتدا متن نامه اي را خوانده بود که سرفصل ها و روش هزينه کرد آن توسط دولت به استانداري ابلاغ شده بود مدعي شد براساس اطلاعات شفاهي عنوان مطرح شده در بودجه ارتقاء شاخص هاي فرهنگي عنوان شده است. اما آرين منش و قاضي زاده معتقد بودند که هم ابلاغيه دولت هم متن لايحه برنامه پنجم هم تاريخچه تصويب بودجه نشان دهنده هدف دولت و مجلس از بودجه است و هم مصوبه بودجه منافاتي با مباحث اصلي ندارد.اما محمد سعيد احديان نيز در اين ميان نکته اي را مطرح کرد وي بحث را به تمدن سازي توسط انقلاب اسلامي وصل کرد و گفت: « همه ما باور داريم انقلاب اسلامي ايران در حال يک تمدن سازي است. نمادسازي نيز به طور طبيعي بايد در اين تمدن سازي اتفاق بيفتد که البته مي توان آن را سريع تر از تمدن سازي هم انجام داد اما بي گمان با توجه به هويت انقلابي، اسلامي، شيعي و ايراني شهر مشهد بهترين نقطه براي اين نمادسازي است چرا که هم ده ها ميليون زائر از کشور وسراسر جهان به اينجا سفر مي کنند هم اينجا امام رضا(ع) دارد حتي از نظر نماد فرهنگ ايراني هم فردوسي را دارد لذا مشهد ظرفيت اين را دارد که معرف هويت انقلاب اسلامي باشد. اگر هخامنشيان در تخت جمشيد و صفويه در اصفهان نمادي از تمدن يا دوره خود برجاي گذاشتند ، بهترين نقطه اي که مي تواند با توجه به نگاه کلان و تاثيرگذار انقلاب اسلامي ايران در دنيا و طول تاريخ، با ويژگي هاي فرهنگي انقلاب اسلامي و هويت اسلامي-ايراني، معرف نظام باشد، شهر مشهد است. در حال حاضر مسئله اين است که اين بودجه ۲۰۰ميليارد توماني بايد براي پايه گذاري نماد تمدن ساز ايران اسلامي مورد توجه قرار بگيرد و منجر به تزريق اين نگاه در مسئولان کشور شود. به نظر مي رسد اگر اين بحث مورد تاييد باشد، با توجه به اين که هر دستگاه در چارچوب ذهني خود طرح ارائه مي کند، نمي توانند طرح هايي با اين نگاه ارائه کنند ضمنا اگر سطح موضوع در اين حد تعريف شود، نه تنها در سال هاي آينده اين بودجه تصويب مي شود بلکه رقم بودجه مي تواند خيلي بيش تر از اين هم باشد در حالي که اگر براساس اولويت هاي خانواده، نشاط و هويت برنامه ريزي شود دولت و مجلس ممکن است بگويند چه تفاوتي بين مشهد و ديگر نقاط کشور است و ممکن است بودجه مشهد را به حداقل تبديل کنند.قاضي زاده نيز به صراحت گفت درست است که آقاي شمقدري مجبور به رعايت نگاه هايي که سيستم به ايشان حاکم مي کند هستند اما وي نه تنها شيوه تدوين طرح استانداري را قبول ندارد بلکه در هدف هم با طرح استانداري مشترک نيست ونظري غير از طراحان طرح استانداري دارد ما بايد علما و فضلاي حوزوي و دانشگاهي را از سراسر عالم براي چنين امر مهمي جمع کنيم وي همچنين تصريح کرد ما حاضر بوديم طرح اجرايي آن را نيز در حوزه متدولوژي بحث بدهيم، ولي آقايان در استانداري به سراغ ما نيامدند شمقدري نيز بدون معطلي گفت: ما حاضريم با حضور همين جمع طرح شمارابررسي کنيم و همين امشب ساعت ۸ شب در اين زمينه جلسه بگذاريم؛ قاضي زاده قبول نکرد و گفت قبلا برا ي امشب برنامه ريزي کرده ام. احديان گفت آقاي دکتر وقت را شما تعيين کنيد و طرحتان را بدهيد! شمقدري نيز مصر بود که جلسه گذاشته شود قاضي زاده گفت من تنها مي توانم از برنامه عزاداري ام بزنم لذا حاضرم صبح دوشنبه موضوع را بررسي کنيم ولي شمقدري غير از آن روز براي هر زماني ديگر اعلام آمادگي کرد که با سکوت قاضي زاده زماني قطعي براي جلسه تعيين نشد.ولي زاده نيز سوالي را درباره اعتماد مردم و فرصت سوزي مديران استان مطرح کرد وي گفت: به نظرمن در فرصت سوزي، مديران استان مقام اول را دارند؛ چون فرصت هاي طلايي براي مشهد پيش آمده ولي سوخته شده است. مثلا در مورد قطار شهري دولت کمبود اعتبار را جبران و اختيارات خود را به استاندار واگذار کرد، ولي مديران استان اين قدر دير عمل کردند که قرار دادن واگن ها به تحريم خورد و حداقل ۲ سال بهره برداري به تاخير افتاد. همچنين طرح احياي توس دستور رهبري را دارد و حاشيه شهر مصوبات رئيس جمهوري و جاده مرگ وعده وزير را دارا مي باشد، ولي هيچ کدام عملي نشد و فرصت ها يکي پس از ديگري سوخته است؛ با اين وصف مردم چگونه اطمينان پيدا کنند که بودجه ۲۰۰ ميليارد تومان زيارت هم به سرنوشت دستورهاي قبلي گرفتار نخواهد شد.در پايان شجاعي مدير مسئول روزنامه نيز ضمن آنکه بر اين اعتقاد بود در اين ميزگرد بايد افراد مسئول ديگري نيز حضور مي داشتند تصريح کرد در اين باره سليقه و افکار متفاوتي وجود دارد وي با تاکيد بر اين که موضوع بودجه 200ميليارد توماني فرهنگ خراسان رضوي يک مسئله مهم واساسي براي شهر مشهد است که مي تواند با نگاه کلان تبديل شدن اين شهر به پايگاه ترويج تشيع و روشن گري رضوي براي جهانيان برکات فراواني داشته باشد، از نمايندگان و مسئولين اجرايي خواست براي برگزاري نشست هايي به تفاهم برسند و براي جذب مناسب اين بودجه تصميمات درست را بگيرند وي تصريح کرد وظيفه هيچ کس به پايان نرسيده است و همه مکلف هستند به وظيفه خود عمل کنند.قضاوت درباره درستي نظرات هر طرف را بعد از مطالعه مشروح کامل اين ميزگرد به شما واگذار مي کنيم.

خراسان: موضوع اختصاص بودجه ۲۰۰ ميليارد توماني فرهنگي خراسان رضوي که عنوان هاي گوناگوني هم تاکنون براي آن مطرح شده است، يکي از مهم ترين مباحث استان طي سال هاي گذشته محسوب مي شود و بي گمان استفاده از اين فرصت نيز اهميت بسيار دارد.براي شروع بحث توضيحاتي درباره وضعيت فعلي اين اعتبار و برخي مباحث مطرح شده مانند کم شدن مقدار آن و ... ارائه دهيد.

شمقدري: تصويب اين بودجه که يکي از نمادهاي بارز ولايت پذيري دولت محسوب مي شود، يک اقدام بي نظير بود. در سفر استاني هيئت دولت به خراسان رضوي که در تاريخ ۸/۸/۸۸ انجام شد، در پي ارائه وضعيت فرهنگي استان به کارگروه فرهنگ و هنر دولت، اعتباري ۲۰۰ ميليارد توماني به بخش فرهنگ استان اختصاص پيدا کرد و مقرر شد براي ۵ سال اين اعتبار تکرار شود.اما زماني امکان بحث کردن درباره عنوان اين اعتبار وجود دارد که مصوبات کارگروه به طور رسمي به استان ابلاغ شود. در متني که در تاريخ ۱۶/۱۰/۸۸ به استان ابلاغ شد اين گونه عنوان شده است: «به منظور توسعه و تعميق زيارت، ترويج فرهنگ رضوي و اتخاذ تصميمات هماهنگ درباره امور فرهنگي، عمراني، زيربنايي و زيرساخت ها» همچنين عنوان شده است اين بودجه در يک کميسيون متشکل از وزيران فرهنگ و ارشاد اسلامي، کشور و راه، رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري و استاندار خراسان رضوي به رياست رئيس کميسيون فرهنگي دولت مطرح شود.۳ تبصره نيز به اين ترتيب در اين ابلاغ نامه مطرح شده است.

1 - از نمايندگان ساير دستگاه ها نيز در صورت نياز براي حضور در کميسيون دعوت مي شود.

2-اختصاص اين اعتبار براي ۵ سال تکرار مي شود.

3-۱۰۰ ميليارد ريال از اين مبلغ براي توسعه نشاط و شادابي زنان، ايجاد فضاهاي خاص ورزشي و تفريحي بانوان متناسب با فرهنگ و باورهاي مذهبي جامعه، ترويج فرهنگ عفاف و حجاب و آموزش مهارت هاي زندگي براي تحکيم بنيان خانواده اختصاص مي يابد.مواد ابلاغ نامه ارسال شده به استانداري با مصوبات کارگروه فرهنگ و هنر دولت چند تفاوت خيلي جزيي داشت ولي طي فرآيند تصويب اين اعتبار در مجلس شوراي اسلامي اين اعتبار دستخوش تغييرات بيشتري شد که بر اين اساس ۲۰ درصد آن به حوزه هاي علميه و ۱۰ درصد به بخش ورزش اختصاص يافت.

در حال حاضر نيز مباحث متفاوتي پيرامون اين موضوع مطرح مي شود بر اساس آن چه تا اين لحظه من به صورت شفاهي اطلاع دارم عنوان «ارتقاي شاخص هاي فرهنگي استان» براي آن در نظر گرفته شده است.

خراسان: شروع اقدامات براي تخصيص اين اعتبار از چه زماني بود؟

شمقدري: اولين فعاليت به قبل از سفر استاني سوم هيئت دولت به خراسان رضوي باز مي گردد. ما در آن زمان طرحي را با عنوان «گسترش حريم ولايت و زيارت امام رضا (ع)» تهيه کرديم و در جلسه هيئت دولت در مشهد ارائه داديم. اين طرح که حاصل ۴ ماه کار علمي و پژوهشي، بازديدهاي ميداني، تبادل نظر با صاحب نظران و دست اندرکاران و ... بود، پس از ارائه در جلسه هيئت دولت مورد استقبال رئيس جمهور قرار گرفت و موجب تصويب اين اعتبار شد.

خراسان: شاخص هايي که در آن طرح به دست آورديد چه بود؟

شمقدري: نکته اصلي اين بود که ما حريم رضوي را کل استان در نظر گرفتيم و تصور کرديم هر جا که کسي در آن قصد زيارت امام رضا (ع) را مي کند، «ميقات الرضا(ع)» و اين جا «مشهدالرضا(ع)» است. بنابراين ما زيارت را يک فرآيند از «ميقات الرضا(ع)» تا «مشهدالرضا(ع)» در نظر گرفتيم و بر اين باور بوديم که بايد در تمام طول اين فرآيند برنامه داشته باشيم. در اجراي اين طرح نيز براي برخي دستگاه ها مانند آستان قدس رضوي، اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، صدا و سيما، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامي، اداره کل تبليغات اسلامي و ديگر متوليان فرهنگي وظايفي را در نظر گرفتيم. اما بعد به اين نتيجه رسيديم که اين طرح حدود ۲۰ درصد نقص هايي دارد که در حال حاضر يک گروه در حال اصلاح آن ايرادها هستند.

خراسان: خروجي هاي اين طرح به صورت مشخص چه موضوع هايي بود؟

شمقدري: برخي مسائل مانند فضاسازي محيطي شهر مشهد متناسب با فرهنگ رضوي، رسانه هاي محيطي، بخش زيرساختي و عمراني مشهد مثل المان هاي معماري و ... از جمله خروجي هاي اين طرح بود.البته تعدادي از اين موضوعات در حد ايده و نظريه است که براي عملياتي شدن نياز به ورود ساختارهاي تخصصي دارد. برخي موضوعات ديگر هم در اين طرح در نظر گرفته شده بود. به عنوان مثال اين که هر کسي در مسير شهر مشهد حرکت مي کند پس از ورود به محدوده استان خراسان رضوي بايد با نمادها و فضاي متفاوتي در خارج و داخل وسيله نقليه مواجه شود.

خراسان: به عنوان مثال موضوع هايي مثل بافت فرسوده شهر مشهد و مناطق گردشگري مانند کلات در اين طرح در نظر گرفته شده بود؟

شمقدري: خير؛ اين موضوعات مطرح نبوده ولي به عنوان مثال معماري شهري و اسلامي موردنظر بود.

خراسان: اگر موضوعي مثل بافت فرسوده مشهد مورد نظر قرار نگرفته است، چگونه قصد انجام فضاسازي را در شهر داريد؟

شمقدري: مقدار اين بودجه ۲۰۰ ميليارد تومان است و بي گمان با اين اعتبار نمي توان همه اين کارها را انجام داد.

خراسان: پس از تصويب اعتبار در جلسه استاني هيئت دولت چه اقداماتي انجام شد؟

شمقدري: پس از تصويب اين اعتبار اقدامات مختلفي در استانداري انجام شد که از جمله آن ها مي توان به برگزاري جلسه هاي تبادل نظر با گروه هاي متخصص در زمينه هاي فرهنگ، هنر، حوزه، دانشگاه و ...، طرح موضوع در جلسه هاي شوراي فرهنگ عمومي و کارگروه تخصصي فرهنگي و اجتماعي استان، تبادل نظر با نمايندگان مجلس، فراخوان فرمانداران، نخبگان و صاحب نظران اين عرصه براي ارائه اولويت ها و برنامه ها در زمينه هزينه کرد بودجه و ... اشاره کرد.البته در اين باره توجه به اين نکته ضروري است که سليقه هاي صاحب نظران با هم تفاوت‌هايي دارد. ولي ما از آن جا که احساس کرديم بايد از همه نقطه نظرات استفاده کنيم، از همه صاحب نظران خواستيم طرح ها و اولويت هاي خود را ارائه دهند.اما در همين حال خيلي از دستگاه ها اولويت را براساس شرايط و وظايف کاري خود مطرح کردند. در صورتي که بنا نيست ما با استفاده از اين بودجه تکاليف دستگاه هاي اجرايي استان را انجام دهيم. زير اين فعاليت ها تاکنون هم انجام مي شده است.در مجموع اميدواريم تا پايان اين هفته تمام نظرات و طرح ها را بررسي و براي مطرح شدن در جلسه کميسيون فرهنگي هيئت دولت آماده کنيم.

خراسان: با گرفتن اين طرح ها و نظرات، فرآيند طرح ابتدايي به کجا رسيد؟

شمقدري: اين موضوع هم در راستاي همان طرح بوده و همه ۲ هزار و ۴۰۰ طرحي که تاکنون به استانداري رسيده، درباره همان طرح گسترش حريم ولايت و زيارت امام رضا (ع) است.

خراسان: چرا اين فراخوان را اعلام کرديد؟ مگر طرح خودتان جامعيت لازم را نداشت؟

شمقدري: با توجه به اين که همه انتظار دارند نظراتشان بررسي شود اين کار را انجام داديم. البته اين ها همه در راستاي اصلاح طرح قبلي است.

خراسان: يعني اين نظرات به اندازه همان ۲۰ درصد که گفتيد در طرح قبلي نقص وجود داشته تاثيرگذار است؟

شمقدري: با توجه به اين که عنوان بودجه به ارتقاي شاخص هاي فرهنگي استان تغيير پيدا کرده است، تاثير اين پيشنهادها هم بيشتر شده و ممکن است تا حد ۴۰ درصد طرح قبلي را تغيير دهد.البته بايد به اين نکته هم توجه کرد که بيشتر پيشنهادهايي که تاکنون از طرف دستگاه هاي استان ارائه شده مربوط به امور عمراني بوده است و با اين که ۶۰ درصد اعتبار مربوط به بخش برنامه اي و هزينه اي است، طرح هاي ارائه شده در اين زمينه درصد کمتري را شامل مي شود

قاضي زاده: براي اين که موضوع به طور کامل روشن شود بايد ابتدا نگاهي به گذشته داشته باشيم. از قبل مجلس هشتم هم با اين استدلال که مشهد يک شهر ملي و فراملي با مهاجرت و حاشيه نشيني زياد است و با توجه به درآمدهاي کم پاسخ گوي نياز خود نيست، موضوع اختصاص رديف بودجه ملي به اين شهر مطرح شد و افراد زيادي پي گير اين موضوع بودند. اما اختصاص اين اعتبار ويژه به نتيجه نمي رسيد. در سال هاي نه چندان دور استدلال دولت هاي وقت اين بود که مشهد منابع مالي زيادي دارد و شرايط ويژه اين شهر علاوه بر تهديد، يک فرصت هم است. بودجه زيادي به اين شهر وارد مي شود که بايد به فرصتي براي آباداني و اصلاح زير ساخت هاي اين شهر تبديل شود. بنابراين يک ديدگاه اقتصادي حاکم و مسائل مطرح شده هم پيرامون موضوعات اقتصادي بود. در همان زمان عده اي مثل ما بر اين عقيده بوديم که تراز شهر مشهد منفي است ولي دولت وقت مي گفت: بايد اين را مثبت کنيد و اگر نشود مشکل از طرف خودتان است. اما بايد ببينيم چه اتفاقي در مجلس هشتم رخ داد که باعث قانع شدن مجلس، تغيير نظر دولت و گشايش اين اعتبار شد. اصلي ترين اتفاقي که افتاد اين بود که ما ادبياتمان را تغيير داديم و موضوع را اين گونه مطرح کرديم که مبناي حکومت ديني تربيت انسان هاست و وجود يک امام معصوم در نقطه اي از کشور بهترين فرصت براي آشنا ساختن مردم ايران و جهان با فرهنگ اهل بيت اطهار (ع) و تبديل کردن آن نقطه به ويترين اهل بيت است. به همين واسطه عنوان پايتخت معنوي ايران براي شهر مشهد انتخاب و موضوع از يک معادله اقتصادي تبديل شد به يک عنصر فرهنگ ساز و تبيين کننده تمدن اسلامي، ايراني که جلوه گاهش بايد مسير زيارت باشد. ولي جايي بحث جدي ترشد که من همراه با آقاي آرين منش در سفري که رئيس جمهور براي افتتاح سد دوستي از تهران به مشهد داشت حدود يک ساعت با آقاي احمدي نژاد در هواپيما گفت وگو کرديم و اصول بحث مورد استقبال ايشان قرار گرفت. همان شب با حضور همه معاونان رئيس جمهور، استاندار خراسان رضوي و شهردار مشهد جلسه اي در استانداري برگزار و صورت جلسه اي تنظيم شد که موضوع هاي مهمي در آن عنوان شده بود. به عنوان مثال مطرح شده بود که استاندار خراسان رضوي، معاون رئيس جمهور شود و امور مربوط به زيارت داخلي بر عهده خراسان رضوي باشد، ادارات مشهد به اداره کل ارتقا پيدا کنند، رديف ملي براي شهر مشهد اختصاص پيدا کند و حکمي در برنامه پنجم جاي داده شود و...

اما با اين که همه معاونان رئيس جمهور با اين موضوع موافقت کردند، تنها به دليل مخالفت آقاي سعيدلو نتيجه اي حاصل نشد. وي که در آن زمان معاون اجرايي رئيس جمهور بود اعتقاد داشت ارتقاي يک استاندار به معاون رئيس جمهور ساختار تشکيلاتي دولت را به هم مي زند و باعث بروز مشکلاتي مي شود.

بعد از آن ما به صورت مکتوب دو موضوع قرار دادن حکمي در برنامه پنجم توسعه کشور و اختصاص رديف بودجه ملي به شهر مشهد را پي گيري کرديم. اما اين موضوعات هم با اين که رئيس جمهور دستور رسمي به معاونت برنامه ريزي راهبردي داده بود و ما هم حدود ۲۰۰ بار به روش هاي مختلف آن را پي گيري کرده بوديم به نتيجه نرسيد. اما بعد از تشکيل دولت دهم، دراولين سفر استاني هيئت دولت به خراسان رضوي ما در حاشيه جلسه اين درخواست را مطرح کرديم و در پي آن آقاي مشايي بحث را در جلسه هيئت دولت مطرح کرد و در نتيجه دوموضوع تصويب شد. يکي تخصيص رديف بودجه ملي براي شهر مشهد و ديگري پيش بيني حکمي در برنامه پنجم توسعه کشور که معاون سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، استاندار خراسان رضوي و وزير کشور براي نوشتن آن در نظر گرفته شدند. اما باز هم هرچه پي گيري کرديم، اين حکم نوشته نشد تا اين که بالاخره يک بار با دستور صريح رئيس جمهور، همراه با آقاي مروج الشريعه، معاون برنامه ريزي استاندار خراسان رضوي به سازمان مديريت و برنامه ريزي مراجعه و متني را ارائه کرديم که در حال حاضر به عنوان ماده ۱۴ بخش فرهنگ اسلامي و ايراني در لايحه پيشنهادي برنامه پنجم توسعه که دولت به مجلس ارائه داده، آمده است. بر اين اساس به دولت اجازه داده مي شود براي سامان دهي و مديريت امور زائران مشهد، قم و شيراز و ارائه خدمات مناسب به آن ها اين اقدامات را انجام دهد. الف- تدوين ساز و کارهاي لازم براي سامان دهي و مديريت امور زا ئران توسط بخش غير دولتي. اين بحث همان موضوع سازمان زيارت است که از قبل مطرح شده بود همان گونه که براي زيارت خارجي نهاد سازي صورت گرفته است براي زيارت داخلي نيز يک تشکيلات اما به صورت غير دولتي ايجاد شود. و بند ب- توسعه امور فرهنگي از جمله زير ساخت هاي فرهنگي و اجراي پروژه هاي زير بنايي مورد نياز در قالب بودجه هاي سنواتي.اين بند دولت را موظف مي کند براي مشهد، قم و شيراز رديف بودجه تصويب کند. سرانجام در سفر استاني سوم هيئت دولت به خراسان رضوي، پس از افزوده شدن اقدامات استانداري، بودجه ۲۰۰ ميليارد تومان با اين پيشينه براي خراسان رضوي تصويب شد.

البته اين موضوع هم نبايد ناگفته بماند که در بخش سنواتي بودجه سال ۸۷ هم رديفي با عنوان مطالعه و اجراي توسعه کمي وکيفي زيارت امام رضا(ع) تصويب شد. اين رديف که در سال اول دو ميليارد تومان براي آن در نظر گرفته شده بود با اين هدف اختصاص يافت که يک برآورد درباره مديريت و برنامه ريزي زيارت امام رضا(ع) انجام و براساس آن يک نظام جامع زيارت در بخش هاي مختلف تدوين شود. اما متاسفانه در اين زمينه اقدامي نشد که به نظر من دو مشکل در راه اختصاص اين اعتبار وجود داشت. اول اين که پي گيري ها از داخل استان ضعيف بود و دوم هم اين که معارف و مباني اين موضوع براي همه روشن نشده بود. يعني به جز رئيس جمهور و چند نفر از اطرافيان کس ديگري يا اين موضوع را متوجه نشده بود يا باور نداشت. اما در ادامه پس از تصويب رديف بودجه ۲۰۰ ميليارد توماني براي استان خراسان رضوي، در سفر هيئت دولت به استان اصفهان، آن ها مدعي شدند که اين جا هم پايتخت فرهنگي ايران است و بايد توجه ويژه اي به آن شود. پس از آن هم که شهر تبريز به عنوان پايتخت جهان تشيع نام گذاري شد. به اين ترتيب کم کم اين رديف بودجه در کنار ديگران در قالب يک جدول قرارگرفت و باتوجه به اين که اين جدول براي همه استان ها بود عنوان ارتقاي شاخص هاي فرهنگي انتخاب شد. اما با توجه به شاخص هاي فرهنگي هر استان هم يک عنوان براي بخش بودجه آن استان مطرح شد که به اين ترتيب بودجه خراسان رضوي با عنوان توسعه فرهنگ رضوي تعريف شد.اگر به افراد حاضر در کارگروه توجه کنيم درمي يابيم که ماهيت اين کارگروه عمراني است. اما پس از آن نسبت بودجه عمراني به جاري تغيير کرد و ۴۰ درصد اعتبار براي امورعمراني و ۶۰ درصد براي مسائل جاري در نظر گرفته شد. البته بايد توجه داشته باشيم که مقدار اين اعتبار فقط در خراسان رضوي قابل توجه است و براساس ساختار اجرايي ديگر استان ها متناسب به نظر مي رسد. اين روش اختصاص اعتبار باعث بروز مشکلاتي شد. به عنوان مثال به حوزه علميه قم که بسيار بزرگ تر از ديگر حوزه هاي علميه کشور است منابع کمتري اختصاص پيدا مي کرد ويا ممکن بود اين ۲۰ درصد در نظر گرفته شده براي حوزه هاي علميه، براي قم مناسب يا کم باشد ولي براي حوزه علميه خراسان زياد هم بود و... با توجه به اين موضوع بنا به اصرار ما دوستان قصد داشتند منابع را متمرکز کنند. ما درکميسيون تلفيق بر اين موضوع ها تاکيد داشتيم که مسير بودجه بايد مشخص باشد، صرف امور شهري نشود و براي توسعه مساجد، تبليغ، آشنايي مردم حاشيه شهر با مباني اسلامي و ... هزينه شود.موضوع ورزش هم طرفداران زيادي در مجلس دارد و با وجود افزايش گسترده اعتبارات اين بخش در سال جاري ۱۰ درصد از اين بودجه فرهنگي هم به ورزش اختصاص پيدا کرد و ما هم نتوانستيم مانع آن شويم.پس بايد توجه داشته باشيم که به نتيجه رسيدن اين موضوع داراي يک پيشينه بود که باعث شد خراسان رضوي ۲۰۰ ميليارد، قم ۱۰۰ ميليارد و ديگر استان ها کمتر از اين دريافت کنند.

البته ما هم قبول داريم که دولت بايد رديف بودجه مشهد را از جدول جدا مي کرد، چون به اين ترتيب پاسداري از آن خيلي مشکل مي شود و اگر اين رديف جدا مي شداين مشکلات هم در استانداري و مجلس به وجود نمي آمد.بنابراين مسئولان استانداري هم که مديريت منابع را برعهده دارند بايد براساس همين مباني که در ماده ۱۴ بخش فرهنگ اسلامي و ايراني لايحه پيشنهادي دولت براي برنامه پنجم توسعه عنوان شده، اقدام کنند. بايد اصولي  تدوين شود که کار براساس يک برنامه روشن پيش برود. موضوع رديف ۲ ميليارد توماني در بودجه سنواتي سال ۸۷ بايد پي گيري شود، لازم است با طراحي يک نظام جامع اين موضوع روشن شود که خواسته هاي ما از حوزه زيارت چيست. ما هنوز برنامه اي براي ورود و خروج زائر به مشهد نداريم. يک بار طي يک دوره ۶ ميليون زائر به مشهد مي آيند، همه سيستم ما دچار مشکل مي شود و تعداد کشته ها در مسير افزايش مي يابد. زماني هم مثل امسال با افت ۴۰ درصدي تعداد زائران مواجه مي شويم. اين موضوع نشان دهنده اين است که ما هيچ مديريتي براي زائران نداريم. فقط منتظريم زائر به مشهد وارد شود و پس از آن حداکثر تمام سيستم را جمع مي کنيم تا خدمتي به زائران ارائه شود. در حالي که عربستان سعودي زائر را در کشور ما مديريت مي کند. بايد توجه داشته باشيم که نوع زائر شهر مشهد «هتل نشين» نيست و بنابراين بايد براي ايجاد سکونتگاه هاي ارزان قيمت اقدام کنيم. بايد بدانيم که هدف اين اعتبار پشتيباني از فعاليت ها است. اين اعتبار براي حل کردن مسائل اختصاص پيدا نکرده است. به عنوان مثال اين تعداد متعدد پروژه هاي راه که در استان داريم بالغ بر ۱۰۰ هزار ميليارد تومان اعتبار نياز دارد که بي گمان نمي تواند از اين محل تامين شود و بايد با برنامه ريزي مناسب و مشارکت بخش ها به سرانجام برسد. موضوعات ديگري مثل بافت شهري، ترافيک، معماري شهر، دانشگاه هاي مرتبط با حوزه علم اسلامي ، کرسي هاي آزادانديشي و... هم به همين صورت است. بايد به اين نقطه برسيم که هرکس قصد آشنايي با فرهنگ اهل بيت(ع) دارد به شهر مشهد سفر کند. همه چيز اين شهر بايد نشان دهنده ويژگي هاي امام رضا(ع) واهل بيت(ع) باشد. بي گمان اين موضوع با هزار ميليارد تومان محقق نمي شود. پس بايد منابع مديريت شود، تا ضمن اثر بخشي داراي آورده اقتصادي باشد. اين موضوع هم به همان بحث نظام جامع زيارت بازمي گردد. بايد جمعي از فضلاي حوزه علميه راجمع کنيم تا بايدها و نبايدهاي آرمان شهر رضوي را تدوين کنند. يک نظام ارزشي جامع بايد طراحي و مسير بر اين اساس پي گيري شود.اما مسيري که در حال حاضر طي مي شود فاصله زيادي با اين هدف گذاري ها دارد. کار در حال تبديل شدن به يک مجموعه امور جاري است که در صورت مديريت خيلي خوب، چند مشکل ما را بدون نگاه بلندمدت براي چند سال رفع مي کند. به نظر مي رسد که سطح کار خيلي پايين گرفته شده است. من مخالف هزينه بودجه در شهرستان ها نيستم، ولي اين هم بايد بانگاه به موضوع زيارت امام رضا(ع) باشد.

آرين منش: در ابتدا بايد تاکيد کنم که روزنامه خراسان سهم قابل توجهي در به ثمر رسيدن تصويب بودجه ۲۰۰ ميليارد توماني براي بخش فرهنگ خراسان رضوي تا به اين جا داشته است.آقاي قاضي زاده به تاريخچه بحث اشاره کردند. امابايد توجه داشته باشيم موضوع توجه ويژه و اختصاص اين اعتبار براي پايتخت معنوي ايران قبل از اين هم در مجالس گذشته مطرح شده بود. مشهد يک شهر معنوي است که سالانه ۲۰ ميليون زائر به آن سفر مي کنند و بنابراين هر ۴ سال يک بار تمام جمعيت کشورمان يک بار باهدف استفاده از معنويت و روحانيت و کسب آرامش معنوي در اين شهر گرد هم جمع مي شوند.اما بحث اين است که با توجه به اين رسالت ميزباني شهر مقدس مشهد، تهيه مقدماتي در بخش سخت افزاري و نرم افزاري لازم است که اين معنويت انتقال يابد و معارف رضوي منتشر شود. بنابراين اگر هدف گذاري ما اين باشد که مردم ايران از يک زيارت آرام و سالم برخوردار باشند به ۲ دسته نياز بايد توجه کنيم.اول نيازهاي سخت افزاري است که امکاناتي مثل حمل ونقل عمومي درون شهري و برون شهري، اسکان واقامت با توجه به نياز و نوع زائران، ارزاق عمومي، امنيت و... شامل آن مي شود. امامجموعه نيازهاي بعدي که هدف اصلي موضوع زيارت محسوب مي شود، مسائل معنوي و فرهنگي است. بايد نيازهاي گروه اول با هدف رسيدن به اين هدف باشد. اما متاسفانه آن قدر زائر در شهر مشهد با سختي و کمبود امکانات مواجه مي شود که موضوع زيارت و کسب معنويت در حاشيه قرار مي گيرد.در هر حال نياز اصلي شهر مشهد مسائل فرهنگي، نشرمعارف رضوي، فراهم کردن زمينه هاي انتقال تفکر شيعي با توجه به اين که مشهد مهم ترين و بهترين مکان براي انجام اين کار است، توجه به نمادهاي اسلامي در شهر، توليد آثار مکتوب، سمعي، بصري، سينمايي، تلويزيوني و منتقل کننده فکر و فرهنگ رضوي، شيعي و ... است.براساس همين نيازها و با توجه به پي گيري هاي انجام شده يک بودجه هزار ميليارد توماني که بايد طي ۵ سال به شهر مشهد اختصاص پيدا کند تصويب شده است.

اما آن بحث هايي که به صورت جسته و گريخته مطرح مي شود نشان دهنده اين موضوع است که يک انحراف از مباني در اقدامات انجام شده وجود داشته است. به نظر مي رسد بحث هاي مطرح شده در راستاي وظايف سازمان هاي فرهنگي مختلف استاني است که هر سال آن ها را انجام مي داده اند و بودجه آن را هم دريافت مي کرده اند. در حالي که با توجه به رشد 5/2درصدي بودجه اين سازمان‌ها نبايد اين اعتبار ۲۰۰ ميليارد توماني براي آن کارها استفاده شود. اگر قرار بود همان فعاليت هاي قبلي انجام شود که نيازي به جدول هزار و ۵۰۰ ميليارد توماني براي ارتقاي شاخص هاي فرهنگي کشور وجود نداشت.پس بايد توجه داشته باشيم که اين اعتبار جدا از بودجه جاري اختصاص يافته است. خاستگاه اصلي اين اعتبار هم شهر مشهد است و اولين فکر براي اين اقدام در سفر سوم هيئت دولت به استان خراسان رضوي مطرح شد. برگزاري همايش ۱۴۰ نفري نمايندگان مجلس، تشکيل فراکسيون خادمان رضوي در مجلس شوراي اسلامي و پيشينه موضوع، کار عظيمي را به وجود آورد و منجر به تصويب بودجه ۲۰۰ ميليارد توماني براي شهر مشهد شد که بعد به استان خراسان رضوي تغيير پيدا کرد. بالاخره اين يک کار مشکل براي دولت بود که اين مقدار اعتبار را براي يک استان درنظر بگيرد و بتواند براي ديگران هم پاسخ درخور طرحي ارائه دهد.

به همين دليل رئيس جمهور شهرهاي قم و شيراز را هم در کنار مشهد مطرح کرد و بعد از آن هم در معاونت مديريت و برنامه  ريزي رياست جمهوري گفته شد رقم بودجه به هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان افزايش پيدا کند و بقيه استان ها هم از آن بهره مند شوند.هدف اختصاص اعتبار ۲۰۰ ميليارد توماني اين بود که مسئله زيارت امام رضا (ع)، شهر مشهد و شهروندان مشهد به عنوان کساني که رسالت پذيرايي را از زائران علي ابن موسي الرضا (ع) دارند مورد توجه قرار بگيرد. حال اين سوال مطرح مي شود که آيا فقط شهر مشهد مي تواند اين نقش را ايفا کند؟ ما در پاسخ به اين سوال مي گوييم: خير، براي اين که زائراني که به مشهد سفر مي کنند از معرفت بيشتري برخوردار باشند بايد طول مسير هم مورد توجه قرار گيرد. بي گمان هر اقدامي که در شهرستان هايي مثل نيشابور و ... با هدف افزايش معرفت زائران انجام شود مي تواند در راستاي بودجه فرهنگي و زيارت امام رضا(ع) باشد. اما اگر قرار باشد اين اعتبار صرف ارتقاي شاخص هاي فرهنگي شهرستان ها که به هيچ عنوان به زيارت امام رضا (ع) ربطي ندارد، هزينه شود، يک انحراف است.

ما در حال حاضر نسبت به اين موضوع دو دغدغه داريم. اول اين که نگرانيم در ادامه کار اين اعتبار به طور کامل تخصيص پيدا نکند و دوم اين که در صورت اختصاص پيدا کردن درست هزينه نشود. با توجه اين که امسال، سال پايه اختصاص اعتبار است، اگر انحرافي در آن وجود داشته باشد ممکن است مجلس براي سال هاي آينده با تخصيص آن موافقت نکند. بنابراين اگر برنامه ريزي و سياست گذاري دقيق صورت نگيرد، ادامه اختصاص اين بودجه دچار مشکل مي شود.

خراسان: به نظر مي رسد دغدغه اصلي که وجود دارد، انحراف بودجه از مسير اصلي است. حال اگر بخواهيم با يک ادبيات ديگر بحث را ادامه دهيم،مي توانيم اين  گونه بگوييم که همه ما باور داريم انقلاب اسلامي ايران در حال يک تمدن سازي است. نمادسازي نيز به طور طبيعي بايد در اين تمدن سازي اتفاق بيفتد که البته مي توان آن را سريع تر از تمدن سازي هم انجام داد اما بي گمان با توجه به هويت انقلابي، اسلامي، شيعي و حتي ايراني شهر مشهد، اين جا بهترين نقطه براي اين نمادسازي است. اگر هخامنشيان در تخت جمشيد و صفويه در اصفهان اقداماتي انجام دادند، بهترين نقطه اي که مي تواند با توجه به نگاه کلان و تاثيرگذار انقلاب اسلامي ايران در دنيا و طول تاريخ، با ويژگي هاي انقلاب اسلامي و هويت اسلامي-ايراني، معرف نظام اسلامي باشد، شهر مشهد است. اگر به اين صورت به موضوع توجه شود، حتي عنوان پايتخت معنوي ايران هم کوچک است. در حال حاضر مسئله اين است که اين بودجه ۲۰۰ميليارد توماني بايد براي پايه گذاري نماد تمدن سازي ايران اسلامي مورد توجه قرار بگيرد. به نظر مي رسد اگر اين گونه نباشد، با توجه به اين که هر دستگاه در حيطه وظايف خود طرح ارائه مي کند، همه نمي توانند در اين مسير همکاري کنند. ولي اگر سطح موضوع در اين حد موردنظر قرار گيرد، نه تنها در سال هاي آينده رقم بودجه مي تواند خيلي بيشتر از اين هم باشد، بلکه خيلي بهتر هم مي توان از آن استفاده کرد. حال سوال اين است که در حال حاضر نگاه چگونه است؟ آيا حرکت در اين مسير وجود دارد؟

شمقدري: به نظر من تا حدي بايد به قانون و مصوبات مرتبط با اين مصوبه و هدف بازگرديم. بحث حريم ولايت و زيارت رضوي موضوعي است که همه بر آن اتفاق نظر داريم. اين ها را نبايد از هم دور کنيم. به نظر من براي مشهد و استان ما به دنبال يک هدف عالي و متعالي هستيم. اگر مي گوييم آرمان شهر، مدينه فاضله، شهر اسوه و... ويژگي اش اين است که هر کس به آن وارد شد احساس آرامش و نشاط کند. ما به دنبال اين هستيم .

در مستندات مصوبه، ۳ موضوع عمراني، زيارت و نشاط و ورزش مطرح شده است. بعد از مصوبه دولت هم در مصوبه مجلس عنوان شده است؛ ارتقاي شاخص هاي فرهنگي، البته به نظر من اين دو تفاوت چنداني با هم ندارند. موضوع ديگري که قبل از اين هم به آن اشاره کرديم تنوع سليقه هاست. حتي ميان نمايندگان استان و مشهد هم اختلاف نظر وجود دارد. بالاخره چه بايد کرد؟ اين بودجه بايد هزينه شود و اتفاقا بخش بيشتر آن هم بايد در امور جاري و هزينه اي صرف شود. بايد از اين فرصت کوتاه حداکثر استفاده را ببريم.ما اولويت ها را در راستاي آرمان شهر و با توجه به انتظاراتي که از ساکنان اين حريم وجود دارد در ۳ فصل خانواده، هويت و نشاط اجتماعي تدوين کرديم.

خراسان: اين موضوع ها که مي تواند براي همه شهرهاي کشور وجود داشته باشد. پس اگر سال آينده دولت بگويد ۲۰۰ ميليارد تومان خراسان رضوي ، مانند ديگر استان ها به عنوان مثال بشود ۵۰ ميليارد تومان، شما چه دفاعي داريد؟ ما هم که مثل ديگران رفتار کرديم. دولت با توجه به اين که مشهد پايتخت معنوي ايران است و ويژگي هاي زيارتي و ... اين مبلغ را در نظر گرفته است. به نظر مي رسد، اين تفاوت ها بايد شفاف تر باشد.

شمقدري: از قضا به نظر من شرايط مشهد مي تواند تفاوت زيادي با ساير استان ها داشته باشد. براي روشن شدن اين موضوع بايد مصداق ها مطرح شود.ما در جمع بندي هايي که انجام داديم به چند رويکرد رسيديم. اولين موضوع، بحث عدالت است. ما در استان خراسان رضوي و شهر مشهد از خيلي شاخص ها عقب هستيم. بنابراين يکي از نکاتي که ما براساس تاکيدات مقام معظم رهبري و شعار دهه چهارم انقلاب و دولت در تخصيص اين بودجه به آن توجه کرديم، عدالت است.موضوع بعدي، بحث الگوهاي ايراني و اسلامي است. يعني تمام پيشنهادها، طرح ها و پروژه هاي ما بايد از اين الگو تبعيت کند. مسجد محوري موضوع سومي است که به آن توجه داريم. مسجد ظرفيت خيلي ممتازي است. در حال حاضر ۵ هزار و ۸۰۰ مسجد در استان وجود دارد که مي توانيم همه آن ها را فعال کنيم و از اين ظرفيت حداکثر استفاده را ببريم.موضوع ديگر تشکل ها و سازمان هاي مردم نهاد است. اين موسسات مي توانند نقش ممتازي در اين بحث ايفا کنند و در بخش اجرا تاثير زيادي داشته باشند.

توليد فکر، علم و محتوا هم موضوع بعدي است. ما در استان افراد صاحب نظر ، نخبه و کارشناس زيادي داريم که مي خواهيم با استفاده از اين بودجه، اين ظرفيت را فعال کنيم. من احساس مي کنم حتي شايسته است بخش زيادي از اين بودجه را هم براي اين موضوع هزينه کنيم. بنابراين موضوعات، با توجه به اين پيشينه کار کارشناسي، علمي، پژوهشي و مشورتي ما نگران انحراف بودجه نيستيم. ولي به هر حال اختلاف نظرهايي وجود دارد که بايد به يک جمع بندي فعال درباره آن ها برسيم.بحث مطرح ديگر درباره بودجه ۲۰۰ ميليارد توماني فرهنگي استاني، موضوع ظرفيت ها است. به عنوان مثال، ما در استان ظرفيتي هم چون مدارس داريم. اما تنها از ۵۰ درصد اين ظرفيت استفاده مي شود. بنابراين يک نگاه ما شناسايي و فعال کردن همه اين ظرفيت ها است که براي اين موضوع دو نياز وجود دارد. يکي شناسايي وضعيت موجود و ديگري چشم انداز، نقشه و مسير راه. البته ما اعتقاد داريم که با توجه به ظرفيت ها و همگرايي موجود بين مسئولان، بايد به يکديگر کمک کنيم و در مسير پايدار شدن اختصاص اين اعتبار گام برداريم. در بخش هاي زيرساختي هم اولويت ما با پروژه هاي نيمه تمام است. البته بنا نيست، همه اعتبار مورد نياز پروژه هاي نيمه تمام را تامين کنيم و بايد بخش زيادي از آن از طريق مشارکت تامين شود.

آرين منش: يکي از مشکلاتي که در اين گونه بحث هاوجود دارد، تعاريف گوناگوني است که از موضوع فرهنگ مطرح مي شود. تاکنون جامعه شناسان حدود ۱۵۰ تعريف براي فرهنگ ارائه کرده اند که مجموعه اي از آداب و رسوم، سنت ها، اعتقادها، دانش، هنر، زبان و ... در اين تعريف ها جاي مي گيرد. با توجه به اين موضوع زماني که بودجه با عنوان ارتقاي شاخص هاي فرهنگي اختصاص پيدا مي کند، هر کسي از زاويه ديد خود به موضوع نگاه مي کند. در صورتي که اگر اين قدر گسترده به موضوع توجه کنيم ديگر بحث جدول خاص و بودجه ويژه معنا ندارد.

به نظر من مجموعه اقداماتي که مي تواند ما را در جهت نقش تمدن سازي مشهد و ارتقاي جايگاه پايتخت معنوي پيش ببرد، در اين بودجه جاي مي گيرد. بنابراين طرح هاي فرهنگي برخوردار از بودجه فرهنگي ۲۰۰ ميليارد تومان، بي گمان بايد از يک هماهنگي مناسب برخوردار باشند. به اين صورت که اجراي اين طرح ها ما را براي دست يابي به آن جايگاه تمدن ساز و گهواره تمدن نوين اسلامي ياري کند. زيرا در اين صورت ممکن است تنوع نظرات وجود داشته باشد. ولي باز هم يک هدف مشخص پي گيري مي شود

قاضي زاده: خداوند تبارک و تعالي به نيت پي گيري کنندگان و موسسان اين فکر واقف است. ما مي خواهيم اتمام حجت کنيم و روز قيامت بگوييم که ما با نام امام رضا(ع)، براي امام رضا(ع) و زائران ايشان ادعاهايي کرديم و وعده هايي داديم. نه تنها براي خدمت بلکه براي اين که معرفت زائران را افزايش دهيم و از اين ظرفيت براي ساختن ايران و جهان به دست ايراني استفاده کنيم.بي گمان، نظر نمايندگان مجلس، روزنامه خراسان، ساير رسانه ها و تمام کساني که براي تصويب اين اعتبار کمک و حمايت کرده اند، اين موضوع بوده است.بالاخره ما به عنوان نمايندگان مجلس شوراي اسلامي، کارمان را انجام داديم و درست هم انجام داديم. ممکن است مشکلاتي وجود داشته باشد ولي در مجموع، کار به درستي انجام شده است. حال اين کار به دست مجريان افتاده است. اين که مجريان جمهوري اسلامي ايران اين بودجه را در مسير خودش هزينه کنند و بتوانند با استفاده از اين پول کم ۲۰۰ ميليارد توماني با قصد قربت يک رسالت جهاني و بشري را به سرانجام برسانند، موضوعي است که ما علاوه بر اين دنيا که در ساز و کار قانوني و مجلس شوراي اسلامي سوال مي کنيم، در قيامت هم موضوع را مورد پرسش قرار مي دهيم.

شمقدري: ما خودمان را نيازمند نقد حمايتگرانه همه نمايندگان مجلس، روزنامه خراسان، صاحب نظران و ... مي دانيم. اين بودجه بي نظير بايد حمايت شود. به نظر من اين يک تحول بزرگ را در راستاي فرهنگ رضوي، در استان رقم مي زند. اين جا مرجع انتشار معارف رضوي است. ما مي توانيم با کمک هم و يک دفاع عملياتي اين بودجه را پايدار کنيم و براي سال هاي آينده مقدار آن را هم افزايش دهيم.

خراسان: مديران مشهد در فرصت سوزي سابقه زيادي دارند. قطار شهري سال هاي سال مشکل داشت، سرانجام هيئت دولت گفت که مشکل بودجه وجود ندارد، با چيني ها قرارداد بستيم ولي در نهايت آن قدر فرصت سوزي کرديم که موضوع تحريم پيش آمد. درباره بودجه مستقل سال قبل آن قدر تعلل کرديم که از بين رفت و اختصاص پيدا نکرد. در فاز دوم قطار شهري دو سال از برنامه عقب هستيم. در بحث کمربندي مشهد ۵/۲ سال با برنامه پيش بيني شده فاصله داريم. در راه هايي مثل جاده مرگ که يک ننگ براي کشور است ۳ سال از مصوبه عقب ايم و ...

آرين منش: خود اين بحث مي تواند موضوع يک ميزگرد ديگر باشد.

شجاعي: موضوع بودجه 200ميليارد توماني فرهنگي خراسان رضوي يک مسئله مهم واساسي براي شهر مشهد است که مي تواند با نگاه کلان تبديل شدن اين شهر به پايگاه ترويج تشيع و روشن گري رضوي براي جهانيان، برکات فراواني داشته باشد. مطرح کردن اين بحث‌ها در عالم گفتار آسان است. ولي در مرحله اجرا شکل متفاوتي دارد. بنابراين بهتر بود که در اين جلسه علاوه بر آقاي شمقدري، مسئولان اجرايي ديگري هم حضور مي‌داشتند تا تاثير بحث در تصميم‌سازي و تصميم‌گيري نيز بيشتر شود. من در پايان قصد دارم به دو نکته اشاره کنم، اول اين که براي موضوع فرهنگ تا ۲۵۰ تعريف هم بر شمرده شده است. بنابر اين اگر بخواهيم با اين شکل به موضوع نگاه کنيم، بحث خيلي گسترده مي شود. و دوم اين که آقاي قاضي زاده گفتند ما کارمان را انجام داديم. من مي خواهم بگويم: همه ما ممکن است در مرحله اي بگوييم کارمان را انجام داديم به نظر من با توجه به اين نگاه هايي که وجود دارد بايد براي اجرايي شدن اين جريان پيشنهادهايي ارائه شود.

قاضي زاده: ما و مديران استانداري يک اختلاف در متدولوژي داريم. ما مي گوييم بايد از کل به جزء برسيم و بعد نقش تعيين کنيم. بايد يک مجموعه از فضلاي حوزه و فرهنگ را جمع کنيم و بگوييم شما بر اساس يک روش آينده نگرانه، آرمان شهر رضوي را مبتني بر آيات و روايات اسلامي تعريف کنيد. يعني بايد يک گروه از اسلام شناسان، مديراني که سيستم هاي اجتماعي و اقتصادي را شبيه سازي مي کنند و مجرياني که در بخش هاي مختلف فرهنگي فعاليت مي کنند دور هم جمع شوند و شاخص ها و متغيرهاي مطالعه را تدوين کنند.بعد از آن بايد گروهي روي اين موضوع مطالعه و براي آن يک نظام جامع طراحي کنند و پس از آن است که مي توانيم براي سازمان ها و نهادهاي مختلف نقش تعريف کنيم در حالي که اين دوستان (مديران استانداري) مي خواهند از پروژه به کل برسند، که غلط است.