دنیا را به یک کتاب خانه بزرگ تبدیل کنیم!

ااول این مطلبو بخونین:

جا گذاشتن کتاب در مکان‌های عمومی رقتاری است که اکنون در ایتالیا و فرانسه هم رو به فزونی گذاشته. کسی که کتابش را در مکانی عمومی  رها می‌کند، هویت خود را آشکار نمی‌کند و ادعایی هم بابت قیمت کتاب ندارد، اما یک درخواست از خواننده یا خوانندگان احتمالی بعدی دارد: "شما نیز بعد از خواندن کتاب، آن را در محلی مشابه قرار دهید تا دیگران هم بتوانند از این اثر استفاده کنند." رول هورنباکر نخستین کسی بود که این حرکت را انجام داد. او یک فروشنده کامپیوتر در ایالت میسوری امریکا بود و نام این رفتار را Book Crossing گذاشت؛ یعنی کتاب در گردش. در فرانسه کتاب‌های در حال گردش از 10 هزار جلد فراتر رفته است. این رفتار جدید را می‌شود به نوعی "کمپین کتابخوانی" یا "کمپین به اشتراک گذاشتن کتاب" در نظر گرفت؛ کمپینی که می‌تواند به مثابه یک پروژه فرهنگی قابل تامل باشد.

حالا رفتار مذکور به قدری در غرب رواج یافته که کم‌کم از ترکیه نیز سر درآورده است. در ترک‌بوکو – یکی از شهرهای ساحلی ترکیه – کنار دریا قدم می‌زدم که کتابی روی شن‌ها توجهم را جلب کرد. فکر کردم حتما صاحب کتاب‌ فراموش کرده آن را با خود ببرد. برش داشتم و همین‌که چشمم به صفحه اولش افتاد؛  از خوشحالی در پوست خود نگنجیدم. در صفحه اول کتاب یک نفر متن زیر را نوشته بود:

"من این کتاب را با علاقه خواندم و آن را در همان مکانی که به آخر رسانده بودم رها کردم. امیدوارم شما هم از این کتاب خوش‌تان بیاید. اگر از آن خوش‌تان آمد بخوانید و گرنه در همان نقطه‌ای که پیدایش کرده‌اید، بگذارید بماند اگر کتاب را خواندید شماره‌ای به تعداد خوانندگان اضافه کنید و با ذکر محل پایان مطالعه، در جایی رهایش کنید."

در همان صفحه دستخط سومین خواننده توجهم را جلب کرد: "خواننده شماره سه در ترک‌بوکو". پس تا به‌حال سه نفر که همدیگر را نمی‌شناسند این کتاب را خوانده‌اند. طبق اصلاعات موجود در همان صفحه، خواننده اول کتاب را در استانبول و خواننده دوم در شهر بُدروم مطالعه‌ی آن را به پایان رسانده و رهایش کرده بود.

برای این سنت جدید کتابخوانی سایت اینترنتی‌ای راه‌اندازی شده تا علاقمندان بتوانند با عضویت در آن به رهگیری کتاب‌هایی که رها کرده‌اند، بپردازند. توصیه می‌کنم سری به سایت bookcrossing.com بزنید. طبق اطلاعات موجود در حال حاضر بیش از 2 میلیون و 500 هزار جلد کتاب که اطلاعاتشان در این سایت ثبت شده در حال گردش هستند. هدف گردانندگان سایت یاد شده، تبدیل کردن دنیا به یک کتابخانه‌ی بزرگ است. از این به بعد اگر در کافه، در لابی هتل، یا سالن انتظار سینما کتابی را پیدا کردید، تعجب نکنید چون ممکن است با یک جلد "کتاب در گردش" روبرو شده باشید... (به نقل از پایگاه اطلاع رسانی شهر کتاب)

این مطلب توی روزنامه شرق چاپ شده بود. مورخ یکشنبه 14 شهریور 1389،  ش. 1054، صفحه: 9، ب قلم خانوم مرضیه رسولی؛باتیتیر:کتابت را جا بگذار.

واقعا خوشم اومد و تحت تاثیر قرار گرفتم.فکر کنید این حرکت چقدر می تونه توی اعتلای فرهنگی جامعه ما و رفع معضل کمبود مطالعه حد اقل تا زمانی که مسئولانمون درگیر یارانه و بنزین و درگیری با احزاب و جناح های مخالفشون و... هستن تاثیر بزاره.این ایده وقتی برام جذاب تر میشه که یادم میاد من و  خیلی دیگه از کسایی که میشناسم چقدر کتاب نخونده توی کتابخونه هامون داریم.کتابایی که فقط با توجه به خرید ما یا کسی که بهمون هدیه داده عاملی برای گرون شدن کتاب ، هدر رفت کاغذ و ... میشن.پس بیایم ما هم از یه جایی شروع کنیم.البته فکر می کنم اگر از مکان های مناسب و مستعد تر مثل اتوبوس ،مترو(البته نه برای مشهد!)،پارک ها،مساجد و اماکن عمومی شروع کنیم تاثیرش بیشتره.همچنین باید هواسمون باشه کتابو یه جایی نزاریم که خراب بشه.هر چند کتاب پاره و کثیفی که خونده میشه از یه کتاب سالم و تمیز که توی کتابخونه شخصی من و شماست خیلی بهتره.

علمي گزارش بعد از کمي گشتن در خيابان هاي شهر، محل برگزاري نمايشگاه آثار و دستاوردهاي اعضاي کانون مخترعان ايران را پيدا مي کنيم. هر چند محل برگزاري اين نمايشگاه در يکي از خيابان هاي کم تردد شهر است و تبليغ چنداني هم براي آن نشده، ولي به گفته مسئولان کانون مخترعان، بازديد مردم از نمايشگاه رضايت بخش بوده است. با ورود به محل برگزاري نمايشگاه از راهنمايي که يکي از اعضاي کانون است، درخواست مي کنم که با من همراه شود و در بازديد از بخش هاي مختلف اين نمايشگاه متنوع، توضيحات لازم را ارائه دهد.

اولين بخش نمايشگاه که شايد سنخيت بيشتري هم نسبت به بخش هاي ديگر با عنوان کانون مخترعان ايران داشته باشد، بخش اختراعات است. در اين قسمت تعدادي از اختراعات برجسته اعضاي کانون به نمايش گذاشته شده است.

اولين اثري که در اين بخش مشاهده مي کنيم، روباتي موسوم به «مارشالر» است.کار اين روبات هدايت هواپيماها به آشيانه در فرودگاه هاست.

قاسمي راهنماي نمايشگاه توضيح مي دهد: «اين روبات قادر است با استفاده از سنسورهايي که در آن تعبيه شده است، ارتفاع هواپيما را نسبت به آشيانه بسنجد و در صورتي که اين ارتفاع از حد مجاز کمتر يا بيشتر بود، موضوع را به برج مراقبت اطلاع دهد.» البته اثر موجود در نمايشگاه نمونه کوچکي از روبات اصلي است.

مخترع اين روبات که موفق به کسب تأييديه از شرکت هواپيمايي آسمان شده، «پيام سلخي» است.

روبات بعدي که در اين بخش به نمايش گذاشته شده، روبات پليس مدرسه يکي از اختراعات «سحر سپهر» مدير کانون مخترعان ايران است. به گفته راهنماي نمايشگاه اين روبات قادر است اطلاعات کليه دانش آموزان را به مدير مدرسه منتقل کند و اين امکان را به مدير مدرسه بدهد که از داخل دفترش با دانش آموزان صحبت کند. اين روبات مي تواند در زمان باز بودن مدرسه به عنوان ناظم ايفاي نقش کند و پس از تعطيل شدن هم دانش آموزان را از خيابان عبور دهد.

قاسمي مي گويد: «اين روبات مدال طلاي مسابقات اختراعات کره جنوبي و مدال طلاي مسابقات اختراعات ژنو در سال ۲۰۰۸  را کسب کرده است.»

ارزان ترين، کوچک ترين و سبک ترين وسيله نقليه دنيا! اين عنواني است که راهنماي نمايشگاه براي يکي ديگر از اختراعات اعضاي کانون مخترعان انتخاب مي کند. «اسکيت الکتريکي» که مدال طلاي مسابقات اختراعات مالزي، تايلند و کره جنوبي را کسب کرده است، مي تواند يک فرد ۷۰کيلويي را با سرعت ۵۴ کيلومتر در ساعت منتقل کند.

به گفته قاسمي حداقل ۵۰ درصد توان تمام وسايل نقليه دردنيا صرف انتقال خود وسيله مي شود در حالي که اين اختراع با صرف کمتر از ۸ درصد توان اين کار را انجام مي دهد. اين اثر را که اختراع «سيدرضا موسوي» يکي از اعضاي تيم ملي اسکيت کشورمان است، مي توان با صرف زماني حدود يک دقيقه روي هرگونه اسکيتي نصب کرد. اين اختراع در مرحله صنعتي شدن است.سيستم تميزکننده نماي ساختمان، کف روب و برف روب که در مقياسي بسيار کوچک تر از اندازه واقعي در اين نمايشگاه به نمايش گذاشته شده، يکي ديگر از اختراعات اعضاي کانون مخترعان ايران است.اين اختراع «اکبر بيک محمدي» مدال نقره مسابقات اختراعات لهستان را کسب کرده است.در ادامه مسير نمايشگاه به اختراعي با عنوان پرده مکانيزه مي رسيم. اين پرده که براي جدا کردن صفوف نمازخانم ها و آقايان و... کاربرد دارد، توسط «مهدي قناد» ساخته شده و در مرحله صنعتي شدن است.اختراع بعدي سپر مغناطيسي- نيوماتيکي است.اين اختراع که مدال طلاي مسابقات اختراعات مسکو وچين را در سال ۲۰۰۸، جايزه ويژه آژانس فضايي روسيه را در سال ۲۰۰۷ و جايزه ويژه مسابقات اختراعات استراليا را در سال ۲۰۰۸ و مقام برتر جشنواره نوآوري و شکوفايي را کسب کرده است، با قرار گرفتن روي بدنه وسيله نقليه مي تواند انرژي حاصل از برخورد را از طريق روغني که در آن قرار گرفته است، به يک موتور الکتريکي منتقل کند و در نهايت براي حرکت وسيله نقليه از اين انرژي حاصل از برخورد استفاده کند. مخترعان اين سپر گروهي از متخصصان ايراني به سرپرستي دکتر انوري هستند.

جالب اين که روس ها از اين فناوري ايراني در موشک هايشان استفاده کرده اند.

در ادامه مسير به اختراعي با عنوان صندلي هوشمند هواپيما مي رسيم.سنسورهايي که در قسمت هاي مختلف اين صندلي نصب شده قادر است مشکلات موجود را از طريق سيستم نرم افزاري به مهمان دار اطلاع دهد. راهنماي نمايشگاه درباره اين اختراع توضيح مي دهد: «اين صندلي در زمان «تيک آف» و «فرود» و مواقع اضطرار اهميت بسياري دارد و توسط شرکت هواپيمايي آسمان تاييد شده است».اين اثر که يکي ديگر از اختراعات گروه «پيام سلخي» است، مدال نقره مسابقات اختراعات لهستان را در کارنامه افتخارات خود دارد.

آخرين اختراعي که در اين نمايشگاه در برابر ديدگان بازديدکنندگان قرار گرفته، سيستم تصفيه آب درياست. ايده اين سيستم برگرفته از سياه چاله هاي فضايي است. اگر يک هکتار از اين سيستم در کف دريا نصب شود، مي توان آب تصفيه شده با استفاده از نور خورشيد را در خروجي آن به دست آورد. سحر سپهر براي اين اختراع مدال طلاي مسابقات اختراعات کويت در سال ۲۰۰۸ و مدال طلاي مسابقات اختراعات زنان کره جنوبي را کسب کرد.پس از بازديد از بخش اختراعات به بخش نقاشي مي رويم.در اين بخش تعدادي از آثار نقاشي اعضاي کانون مخترعان ايران به نمايش گذاشته شده است. جالب اين که به گفته مسئولان برگزاري نمايشگاه به دليل کمبود فضا در هر روز برگزاري نمايشگاه تعدادي از آثار نقاشي اعضاي کميته معماري و هنر کانون به نمايش گذاشته مي شود.

بخش بعدي اين نمايشگاه غرفه اي است که به نمايش افتخارات کانون مخترعان ايران اختصاص يافته است.مخترعان عضو اين کانون توانسته اند، در مدت ۳ سال فعاليت ۱۱۷ مدال بين المللي کسب کنند.در ادامه همراه با اعضاي کانون مخترعان ايران از ديگر بخش ها بازديد مي کنيم و در هر بخش با تعداد ديگري از اعضاي اين کانون آشنا مي شويم. نکته اي که در بازديد از اين بخش ها نظر هر مراجعه کننده اي را جلب مي کند، تنوع در فعاليت ها و آثار نمايشگاه است.

در ادامه اين نمايشگاه بخش هاي گوناگوني همچون مشاوره فني، الکترونيک و ربوتيک، پزشکي، زبان، کودک، سينماي علمي، هوانوردي، شعر، عکاسي، IT و کشاورزي قرار گرفته است.کانون مخترعان که به گفته مدير آن هم اکنون حدود ۷ هزار عضو دارد، علاوه بر فعاليت هاي فني و علمي در عرصه هنر نيز فعاليت هايي را انجام داده است که نمونه هاي آثار هنرمندان عضو اين کانون در بخش هايي از نمايشگاه در معرض ديد عموم قرار گرفته است

خط است و نقش و رنگ؛ دردل خطوطي آسماني. استاد وضو مي گيرد و آماده نوشتن مي شود. پشت ميزش که مي نشيند، «بسم ا...» مي گويد و قلم را از قلمدان خارج مي کند. وقتي نوک تيز و ظريف قلم به مرکب آغشته مي شود، استاد کار را آغاز مي کند. کاري بزرگ و ارزشمند، شروع مي کند به نوشتن. مي گويد: شب و روز مي نويسم؛ چون عاشقم. استاد کمربند همت را محکم بسته است. او شب و روز مي نويسد تا بزرگ ترين قرآن کريم جهان را کتابت کند. در اين راه مشکلات و سختي ها برايش معنا ندارد. گرد و غبار سپيد تجربه که روي سر و صورتش خودنمايي مي کند، حکايت از سال ها کار و تلاش مردي دارد که خطه خورشيد را به عشق خوش خط شدن ترک کرده است و امروز بار ديگر به سرزمين مادري بازگشته است و در پي کسب افتخاري بس بزرگ و گران قدر براي شهر و ديار خودش است.

استاد «علي اکبر اسماعيلي قوچاني» يکي از خوشنويسان برجسته خراسان رضوي است که از عيد غدير سال گذشته همت بر کاري بزرگ و ارزشمند گماشته است. او که از اولين روزهاي يادگيري خواندن و نوشتن، با هنر خطاطي مانوس شده، هم اکنون پس از سال ها تلاش و تجربه دوران بازنشستگي خود را به کتابت بزرگ ترين قرآن کريم جهان اختصاص داده است. او که در قوچان متولد شده، پس از پايان تحصيلات دوره متوسطه به مشهد مهاجرت کرده است و پس از گذشت چند سال نيز با زندگي در پايتخت، به عضويت انجمن خوشنويسان ايران درآمده و دوره هاي تکميلي خوشنويسي را گذرانده است. استاد اسماعيلي تاکنون در بسياري از شهرهاي ايران و کشورهاي پاکستان، سوريه، ترکيه، لندن و بلغارستان نمايشگاه برگزار کرده است.

خراسان: آقاي اسماعيلي! استادان شما در زمينه خوشنويسي چه کساني بودند؟ 

* زماني که در قوچان حضور داشتم، استادم مرحوم عبدالحسين توفيقي بود. بعد هم که به عضويت انجمن خوشنويسان درآمدم، در کلاس استاداني هم چون سيد حسن ميرخاني و احمد نجفي زنجاني حضور پيدا کردم.

خراسان: چه شد که به فکر کتابت قرآن کريم افتاديد؟ 

* من از سال ۵۲ به فکر اين کار افتادم و همان زمان کتابت قرآني با ابعاد کوچک تري از اين قرآن را در تهران شروع کردم. اما متاسفانه به دلايلي موفق نشدم کار را به اتمام برسانم. بعد از آن نيز يک بار ديگر کتابت قرآني با همين ابعاد را در مشهد شروع کردم که آن هم به سرانجام نرسيد. اما اين بار بعد از بازنشسته شدن قصد کردم که بقيه عمرم را وقف اين کار کنم و از همين رو کتابت اين قرآن را شروع کردم.

خراسان: ويژگي هاي ظاهري اين قرآن چيست؟ 

اين قرآن داراي ۷۰۰ صفحه است و اندازه آن نيز ۵/۲ متر در ۷۵/۱ متر است. براي هر جزء اين قرآن کريم از يک نوع تذهيب استفاده شده و هر سوره نيز داراي يک «بسم ا... الرحمن الرحيم» با طرحي خاص است.

خراسان: از چه خطي براي کتابت اين قرآن استفاده شده است؟

* در اين قرآن از ۲ نوع خط استفاده شده است به اين ترتيب که خط اول، وسط و آخر هر صفحه ثلث و ديگر خطوط صفحه نسخ است.

خراسان: چند نفر در انجام اين کار با شما همکاري مي کنند؟ 

* افرادي که در کتابت اين قرآن با من همکاري مي کنند به صورت مستمر حضور ندارند. در مجموع حدود ۲۰ هنرمند هستند که کار تذهيب صفحات را انجام مي دهند. البته کار خطاطي تمام قرآن را خودم انجام مي دهم.

خراسان:  تاکنون اين کار چه ميزان پيشرفت داشته است و فکر مي کنيد که چه زماني به پايان برسد؟

* تاکنون کار کتابت ۸۰ صفحه و تذهيب ۲۰ صفحه از قرآن انجام شده است. من نمي توانم زمان مشخصي را براي پايان کار اعلام کنم. چرا که در حال حاضر با مشکل کمبود بودجه مواجه هستيم و نمي توانيم هزينه هاي کار را تامين کنيم.

خراسان:  کسي در اين زمينه به شما کمک کرده است؟

* شهرداري قوچان ۳ ميليون تومان و آقاي لاريجاني ۵ ميليون تومان براي کتابت اين قرآن کمک کرده اند. ولي مجموع اعتبار مورد نياز ما ۷۰۰ ميليون تومان است.

خراسان: آقاي قوچاني! به نظر شما کتابت قرآن کريم با ديگر قالب هاي هنر خوشنويسي چه تفاوتي دارد؟ 

* اصولا خواندن و نوشتن قرآن لذت بخش است. من اين کار را با عشق انجام مي دهم. شب و روز مي نويسم. از بعد نماز صبح کارم را شروع مي کنم و تا پاسي از شب ادامه مي دهم. خيلي از دانش آموزان از مشق نوشتن فرار مي کنند ولي من با تمام وجود اين کار را انجام مي دهم.

خراسان: هنر خطاطي روي هنرمند خوش نويس چه تاثيري مي گذارد؟

* به نظر من خوشنويسي يک هنر متفاوت است. وقتي مي نويسم «ادب آداب دارد» در وهله اول خودم بايد اين را ياد بگيرم و به آن عمل کنم. يک هنرمند خطاط زماني که مي خواهد اثري را ايجاد کند بايد يک حرف «خوب» بنويسد. حرف زشت را که نبايد نوشت. بنابراين من وقتي مي خواهم يک خط حرف خوب بنويسم بايد چند صفحه کتاب مطالعه کنم که اين باعث مي شود يک هنرمند خوشنويس از ميزان بالاي مطالعه برخوردار باشد.

«موزه بزرگ خراسان» يکي از مهم ترين و بزرگ ترين پروژه هاي فرهنگي استان به حساب مي آيد که عمليات اجرايي آن از سال ۱۳۸۴ آغاز شده است. اين موزه که در زميني به مساحت ۴ هزار و ۹۰۰ متر مربع و با زيربنايي معادل ۱۸ هزار مترمربع در پارک کوهسنگي مشهد واقع شده است، هم اکنون با گذشت ۵ سال از زمان کلنگ زني هم چنان در حال ساخت است و زمان پايان کار و افتتاح آن نيز وضعيتي کاملا مبهم دارد. هر چند طي اين سال ها تاريخ هاي متعددي به عنوان زمان افتتاح موزه بزرگ خراسان از سوي افراد مختلف اعلام شد، ولي مردم خطه خورشيد هم چنان چشم انتظار افتتاح اين پروژه مانده اند و حتي ديگر مسئولان اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي هم از اعلام زمان معيني براي افتتاح اين پروژه خودداري مي کنند. البته مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي اميدوار است با توجه به پيشرفت ۹۷ درصدي عمليات سازه و سفت کاري، ساختمان موزه تا پايان سال ۹۰ به اتمام برسد ولي او نيز اميدي به افتتاح موزه تا پيش از سال ۹۱ ندارد.

«موزه بزرگ خراسان» اولين ساختماني است که با قصد بناي موزه در کشور ما پي ريزي شده است. طراحان اين موزه با الهام گرفتن از نقشه و طرح بناي هارونيه و عمارت خورشيد ساختمان آن را در ۱۲ طبقه با زيربنايي حدود ۱۸ هزار متر مربع طراحي کرده اند. اين موزه که يکي از پروژه هاي ملي اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي به حساب مي آيد، در بوستان کوهسنگي مشهد واقع شده و در آن بخش هاي مختلفي از جمله مخزن، اتاق پژوهشگران، محل نمايش دائمي اشيا، فضاي اداري، سالن کنفرانس و... پيش بيني شده است.

پس از آغاز عمليات اجرايي پروژه «موزه بزرگ خراسان» در اولين روز ارديبهشت سال ۱۳۸۴، حرف و حديث هاي بسياري درباره زمان اتمام کار ساختمان و بهره برداري از موزه مطرح شد. اولين خبرهاي موجود در اين باره به سال هاي ۸۵ و ۸۶ بازمي گردد. «ابوالفضل مکري فر» رئيس وقت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي در دومين روز از خرداد سال ۸۶ اعلام کرد: «در صورت تامين اعتبار لازم، موزه بزرگ خراسان تا ۲ سال ديگر به بهره برداري مي رسد. اين پروژه تاکنون ۳۲ درصد رشد داشته است. هم چنين ۸۵ ميليارد ريال از سرفصل بودجه ملي کشور براي ساخت اين موزه اختصاص يافته که ۳۱ ميليارد و ۹۰۰ ميليون ريال آن پرداخت و هزينه شده است. با افتتاح اين موزه مي توانيم اميدوار باشيم ميزان ماندگاري زائران در خراسان رضوي يک روز بيشتر شود.» اکنون ۳ سال از آن موقع مي گذرد و قول «مکري فر» براي افتتاح موزه تحقق نيافته است. جالب اين که اطلاعات موجود و حتي اذعان مسئولان اداره کل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي هم بر اين است که اعتبارات اختصاص يافته به اين پروژه به موقع پرداخت شده و مشکل کمبود اعتبار، سر راه احداث موزه بزرگ خراسان نبوده است. «مکري فر» در ۹/۱۱ همان سال نيز خبر ديگري را درباره «موزه بزرگ خراسان» طي گفت و گو با خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا) اعلام کرد. او گفت: «براي اتمام پروژه موزه بزرگ خراسان در مشهد ۱۱۰ ميليارد ريال اعتبار نياز است. تاکنون با صرف ۴۳ ميليارد ريال اجراي اين پروژه بيش از ۴۵ درصد پيشرفت فيزيکي داشته است و در صورت نبود کسري در اعتبار احداث پروژه، مهر سال آينده (۸۷) سازه فيزيکي موزه به اتمام مي رسد و بهره برداري نهايي از آن هم تا انتهاي سال ۱۳۸۹ انجام مي شود.» پرواضح است که با گذشت چند ماه ازاعلام خبر قبلي، رئيس وقت سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري استان زمان افتتاح پروژه را يک سال به تاخير انداخته بود. يک سال بعد هم معاون فرهنگي و ارتباطات سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري کشور مجدد بر اين موضوع تاکيد کرد و وعده داد که سازه موزه بزرگ خراسان تا پايان آن سال به اتمام برسد. بر اساس گزارش خبرگزاري ايسنا «حسن جعفري» هم چنين ميزان پيشرفت سازه موزه را ۸۰ درصد اعلام کرد ولي با پايان يافتن سال ۱۳۸۷ سازه موزه بزرگ خراسان به اتمام نرسيد.

خبرگزاري فارس در ۱۶/۴/۸۸ خبري را منتشر کرد که اکنون از سوي مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي به عنوان عامل اصلي عقب ماندگي پروژه موزه بزرگ خراسان اعلام مي شود. «محمدامين ميرفندرسکي» معمار و طراح موزه تاريخ طبيعي خراسان و موزه بزرگ خراسان، صبح امروز (۱۶/۴/۸۸) در بيمارستان ايران مهر تهران درگذشت.» با توجه به ويژگي هاي منحصر به فرد سازه موزه بزرگ خراسان، حضور «دکتر ميرفندرسکي» در مراحل گوناگون عمليات اجرايي موزه حياتي محسوب مي شد. «محسن لشکري» مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي هم اکنون معتقد است: «با توجه به اين که تاکنون در کشور ما اين چنين ساختماني براي موزه ساخته نشده است و موزه بزرگ خراسان اولين تجربه ايران در احداث ساختمان با نيت موزه به حساب مي آيد، سرعت انجام کار به طور طبيعي کند است. با درگذشت دکتر ميرفندرسکي هم سرعت کار کندتر شد و مشکلات جديدي به وجود آمد. در طول مراحل اجراي پروژه، سوال هايي به وجود مي آمد که هيچ کس نمي توانست به آن ها پاسخ دهد. از همين رو حضور نداشتن طراح پروژه هم انجام کار را به تعويق انداخت.»

اما طي چند ماه اخير هم چند وعده جديد درباره زمان بهره برداري از موزه بزرگ خراسان اعلام شده است که مرور اين موارد، نکات جالب توجهي را براي ما نمايان مي سازد. در ۲۱ فروردين امسال «رويا ساعتيان» رئيس اداره فني و مهندسي اداره کل موزه هاي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، در گفت و گويي با خبرگزاري ميراث آريا از تکميل سازه موزه بزرگ خراسان خبر داد و گفت: «براساس پيش بيني ها، تا انتهاي سال آينده عمليات مرمت و بازسازي تمام نماي موزه بزرگ خراسان به پايان خواهد رسيد.» همين چند روز قبل هم «فارس» به نقل از سرپرست پايگاه ميراث فرهنگي و گردشگري توس خبري را روي خروجي خود گذاشت. «هاشم اعتمادي» گفت:« در صورت تخصيص اعتبار لازم، موزه بزرگ خراسان در مشهد تا پايان دولت دهم به بهره برداري مي رسد. در حال حاضر عمليات سفت کاري موزه به طور کامل تمام و بخشي از نازک کاري ها نيز انجام شده است. بقيه کارها نيز با توجه به نقشه هاي اجرايي مصوب در دستور کار است.»

در پي اعلام اين خبرهاي ضد و نقيض، مطرح شدن وعده هاي متعدد و در نهايت افتتاح نشدن موزه بزرگ به سراغ «محسن لشکري» مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي مي رويم و خبرهاي جديد را از بالاترين مقام مسئول ميراث فرهنگي در استان، جويا مي شويم. «محسن لشکري» ميزان پيشرفت عمليات سازه و سفت کاري اين پروژه را ۹۷ درصد اعلام مي کند. اين موضوع نشان مي دهد که خبرهاي اعلام شده مبني بر اتمام کامل عمليات سازه و سفت کاري موزه مورد بحث که در بيشتر آن ها بر عبارت «به طور کامل» تاکيد شده است، صحت ندارد. البته لشکري هم عدد ۹۷ درصد را به نوعي اتمام کار مي داند. او هم چنين مي گويد: مجموع پيشرفت فيزيکي عمليات ساختماني (ابنيه) اين موزه نيز حدود ۶۰ درصد بوده است.

مديرکل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان رضوي عامل اصلي کند پيش رفتن عمليات اجرايي موزه بزرگ خراسان را منحصر به فرد بودن آن مي داند و تصريح مي کند: «ما در اين پروژه با مشکل مالي مواجه نبوده ايم. مسئله اصلي اين است که نوع اين کار به دليل نبود تجربه اجرايي آن در کشور ما کند است. البته مشاور، پيمانکار، کارفرما و... هم هر يک به سهمي مقصر هستند.»

«محسن لشکري» مجموع اعتبار مورد نياز موزه بزرگ خراسان را ۱۵ ميليارد تومان برآورد مي کند و اظهار مي دارد: «تاکنون ۹ ميليارد تومان براي اين پروژه هزينه شده است و ۶ ميليارد تومان ديگر هم تا زمان افتتاح موزه هزينه مي شود.» او هم چنين از تهيه طرح محتوايي اين موزه خبر مي دهد و ابراز مي دارد: «در حال حاضر موضوع جاري مسئله معماري داخلي و محتواي موزه است که طرح آن هفته قبل تهيه شده و مورد بررسي قرار گرفته است در واقع بخش اصلي و حساس کار تازه شروع شده است. ما در حال حاضر پي گير جمع آوري آثار و اشياي مرتبط با امام رضا(ع)، خراسان، جاده ولايت، جاده ابريشم و ديگر مسائل مرتبط با خراسان بزرگ براي به نمايش گذاشتن در اين موزه هستيم.»

«محسن لشکري» که از اعلام زمان دقيق براي افتتاح موزه بزرگ خراسان خودداري مي کند در پاسخ به سوال خبرنگار ما در اين باره مي گويد: «اگر مشکلي در روند کار پيش نيايد، شايد سازه موزه تا پايان سال ۱۳۹۰ به اتمام برسد ولي بعيد مي دانم موزه تا آن زمان به بهره برداري برسد.»

محمد مشمول نفر اول مسابقات بين المللي قرآن ليبي در گفت و گو با خراسان عنوان کرد:

«محمد مشمول» که از ۱۱ سالگي با شرکت در کلاس هاي تابستاني قرآن، به عرصه فراگيري تلاوت کلام وحي وارد شده است، هم اکنون به عنوان يکي از برجسته ترين قاريان کشور شناخته مي شود و با کسب مقام هاي اول مسابقات بين المللي قرآن ليبي، مسابقات قرآن نيروهاي مسلح در سال هاي ۸۴، ۸۵ و ۸۸، مسابقات قرآن سازمان تبليغات اسلامي، ۲ دوره مسابقات دانش آموزي و... شهرتي جهاني يافته است.اين قاري جوان مشهدي در راه يادگيري قرآن کريم از کلاس استاداني هم چون حاج حميد غلامي، سعيد طوسي، سيد مجتبي سادات فاطمي، هاشم روغني، جواد مسگري و... بهره ها برده است.

خراسان: براي شروع گفت و گو کمي درباره مسابقات ليبي صحبت کنيد و بگوييد که به نظر شما در حال حاضر ايران از نظر قرائت قرآن کريم در بين کشورهاي اسلامي داراي چه جايگاهي است؟

 اين موضوع روشن است که کشور ما طي سال هاي گذشته در زمينه هاي قرآني در بخش هاي گوناگون قرائت، حفظ، تفسير و... رشد بسيار قابل توجهي داشته است. در عرصه مسابقات بين المللي نيز طي اين سال ها وجهه کشور جمهوري اسلامي ايران بسيار خوب و ممتاز بوده است. بيشتر نماينده هايي که از کشور ما به مسابقات گوناگون قرآن کريم اعزام مي شوند، موفق هستند و رتبه هاي گوناگوني کسب مي کنند. البته در مسابقات بين المللي بحث هاي سياسي نيز تأثيرگذار است و بعضي از اوقات حق قاري ها آن طور که بايد داده نمي شود. ولي اگر قاري قوي و آماده باشد، در هر صورت نتيجه مي گيرد. درباره مسابقات کشور ليبي هم بايد بگويم که من پس از کسب رتبه سوم مسابقات ملي اوقاف در کردستان براي اعزام به اين مسابقات انتخاب شدم. اين رقابت ها که با عنوان «جايزه الفاتح العالميه» در سطح بين المللي برگزار مي شود، جزو قديمي ترين مسابقات قرآن کريم است. اين دوره از مسابقات نيز از نظر تعداد قاريان و کشورهاي شرکت کننده از سطح بسيار بالايي برخوردار بود، به طوري که قاريان مطرحي از کشورهاي صاحب نامي هم چون مصر، مراکش، عراق، اندونزي و... شرکت کرده بودند.

خراسان: شما فعاليت هاي قرآني را از دوره دانش آموزي آغاز کرديد و هم اکنون هم به عنوان داور در مسابقات دانش آموزي حضور داريد. به نظرتان وضعيت فعلي فعاليت هاي قرآني در آموزش وپرورش چگونه است؟

خوشبختانه بحث قرآن در کشور ما ديگر از حالت رکود و آماتور خارج شده است. فعاليت هاي آموزش وپرورش نيز خيلي بهتر شده است و مسابقات هر سال ازلحاظ شرکت کنندگان، برگزارکنندگان و سطح برگزاري حرفه اي تر مي شود.

خراسان: وضعيت فعاليت هاي قرآني در مساجد چگونه است؟

اين که جلسه هاي گوناگون قرآني در مساجد و حتي منازل برگزار مي شود و مردم ما با عشق وعلاقه اي که به قرآن دارند در اين فعاليت ها شرکت مي کنند، يک بحث جداگانه است.ولي من فکر مي کنم در حال حاضر به نهادي نياز داريم که خود را مسئول اصلي فعاليت هاي مختلف قرآني بداند و اين برنامه ها را در کشور مديريت کند.

خراسان: مرکز توسعه و ترويج فعاليت هاي قرآني وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي نتوانسته است اين مشکل را حل کند؟

اين مرکز به تازگي تشکيل شده است. تنها تشکيل يک مرکز کافي نيست.بايد فعاليت شود و فعاليت هم به اعتبار و هماهنگي بين سازمان ها و اداره ها نياز دارد. در حال حاضر سازمان هاي مختلفي در زمينه فعاليت هاي قرآني کار مي کنند. به نظر من اگر همه اين سازمان ها به صورت واحد کار کنند، نتيجه خيلي بهتر و زودتر حاصل مي شود. در مساجد هم در قالب کانون هاي فرهنگي هنري و... کلاس ها و جلسه هاي قرآني برگزار مي شود، ولي با توجه به تهاجم فرهنگي دشمن و اقدام هايي که عليه اسلام و قرآن انجام مي شود، نياز است که اين فعاليت ها خيلي پررنگ تر شود. بايد جوانان و نوجوانان و کودکان ما روزبه روز بيشتر به قرآن احساس نياز کنند و ضروري است که بچه هاي ما از سنين کودکي با فعاليت هاي قرآني آشنا شوند.کلاس هاي قرآن، برگزاري جلسه ها و... همه نيازمند فعاليت و حمايت بيشتر دستگاه هاي اجرايي و مسئولان است.

خراسان: مشکلات و موانع موجود بر سر راه پيشرفت فعاليت هاي قرآني در خراسان رضوي و مشهد چيست؟

مشهد يکي از قطب هاي قرآني کشور است. فعاليت هاي قرآني در اين شهر به برکت وجود بارگاه ملکوتي امام رضا(ع) و علاقه اي که مردم دارند، خيلي زياد است و خوشبختانه ما کمبود جلسه و ديگر برنامه هاي قرآني را احساس نمي کنيم.اما برخلاف مشهد اين نياز و کمبود در ديگر شهرستان ها کاملا احساس مي شود.

خراسان: همه به اين موضوع اقرار دارند که مشهد از جايگاه بسيار برجسته اي در عرصه فعاليت هاي قرآني کشور برخوردار است. به نظر شما توجه به فعاليت هاي قرآني اين شهر در خور اين جايگاه ويژه بوده است؟

نه، اين موضوع که همه امکانات در پايتخت متمرکز شده يک امر بديهي و انکارناپذير است. وجود اين فعاليت هاي قرآني در مشهد به برکت وجود امام رضا(ع) و علاقه مردم است. اما توجه مسئولان و ميزان اعتبارات براي فعاليت هاي قرآني مشهد مناسب نيست. اين در حالي است که مشهد از سابقه بسيار زيادي در عرصه فعاليت هاي قرآني برخوردار است. ما حداقل ۲۰ قاري بين المللي ممتاز داريم. اين ظرفيت ويژه نيازمند توجه بيشتر مسئولان است. البته همان طور که گفتم فعاليت ها طي سال هاي اخير و به خصوص با تشکيل مرکز توسعه و ترويج فعاليت هاي قرآني بسيار بهتر شده است ولي هنوز هم جاي کار وجود دارد. بايد توجه داشته باشيم ما در مشهد علاوه بر اهالي شهر، سالانه ۲۰ ميليون زائر هم داريم که مي توان برنامه هاي گوناگوني براي آن ها اجرا کرد.

خراسان: آقاي مشمول! مانوس بودن با قرآن چه تاثيري در ديگر عرصه هاي زندگي تان گذاشته است؟

من همه زندگي ام را از قرآن دارم. آبرو، اعتبار، احترام و... همه اين ها به برکت قرآن است. در محل کار و زندگي همه با ديد متفاوتي به کسي که مانوس با قرآن است نگاه مي کنند. البته اين موضوع وظيفه ما را نيز سنگين تر مي کند. چرا که مردم به يک قاري قرآن به عنوان الگو نگاه مي کنند و انتظار خطا و اشتباه از او ندارند. ما بايد طوري رفتار کنيم که الگوي مناسبي براي افراد جامعه باشيم.

با ورود روش هاي نو به عرصه آموزش قرآن کريم، نقش و جايگاه جلسات قرآن شکل متفاوتي پيدا کرده است. اين جلسات که از ديرباز با روش هاي سنتي به ارائه آموزش هاي قرآني مي پرداختند، هم اکنون بايد با بازنگري در روند فعاليت ها و نوع آموزش ها نقش خود را در اين زمينه ايفا کنند.

رئيس دانشگاه علوم قرآني خراسان رضوي طي گفت و گويي با خبرنگار ما درباره جلسه هاي قرآن کريم به پيشرفت فناوري هاي آموزشي، ايجاد روش هاي جديد آموزش به ويژه در زمينه آموزش قرآن کريم، ايجاد موسسه ها و دانشگاه هاي گوناگون و... اشاره و عنوان مي کند: به نظر من هيچ يک از اين ها نمي تواند جاي جلسه قرآن را پر کند. هيچ گاه نبايد فکر کنيم تلويزيون، نرم افزار، سايت و... مي تواند جايگزين جلسه قرآن باشد. برکات زيادي در جلسات قرآن وجود دارد که از هيچ راه ديگري به دست انسان نمي آيد.دکتر محمد صادق علمي درباره اين برکات جلسه هاي قرآن اظهار مي دارد: فضاي حاکم بر جلسه قرآن يک فضاي الهي، نوراني و قرآني است.انسان در جلسه قرآن با استادي رو در رو مي شود که سخن قرآن را مي گويد و خود نيز ساخته و پرداخته قرآن است. در اين جلسات گفت و گوهايي انجام مي شود که در ارتباط انسان و تلويزيون وجود ندارد. انتقال تجربه ها، ايجاد صميميت، از بين رفتن خلاء هاي روحي انسان ها و... از ديگر برکات جلسات قرآن است که نبايد آن ها را فراموش کنيم.وي ارتباطات موجود در فضاي جلسه هاي قرآن را بسيار مفيد و موثر مي داند و با اشاره به حديثي از امام رضا(ع) که مي فرمايند: «بخشي از زمان خود را صرف گفت و گوهاي برادرانه ديني کنيد»، ابراز مي دارد، به نظر من بهترين فضا براي اين گفت و گوها، جلسه هاي قرآن است. ارتباطي را که در جلسه هاي قرآن بين استاد و قرآن آموز ايجاد مي شود، به هيچ روش ديگري نمي توان به وجود آورد.

دکتر علمي در عين حال تصريح مي کند: دست اندرکاران جلسه هاي قرآن و مديران قرآني کشور بايد جلسه هاي قرآن را بازنگري کنند.رئيس دانشگاه علوم قرآني خراسان رضوي اين بازنگري را در ۲ بخش ظاهري و محتوايي لازم مي داند و ابراز مي دارد: فضاي برگزاري جلسه قرآن، آذين بندي مکان، نور محيط و... از جمله موضوعاتي است که در زمينه ظاهر جلسه قرآن بايد مورد بازنگري قرار بگيرد.دکتر «علمي» هم چنين مي گويد: در زمينه محتواي جلسه هاي قرآن نيز موضوع هايي هم چون معنويت حاکم بر جلسه، محتوا و مفاهيمي که ارائه مي شود، افرادي که در جلسه ها سخن مي گويند و... بايد بازنگري شود. وي نقش مديران جلسه هاي قرآن را در اين باره بسيار مهم ارزيابي مي کند و اين گونه مي گويد: «اخلاق، رفتار و برخورد مديران جلسه قرآن بايد قرآني باشد و جاذبه هاي قرآن در آن متبلور شود. به ويژه استاد جلسه که در ارتباط مستقيم با مخاطبان و اعضاي جلسه قرار دارد بايد از دانش، تلاوت و بيان زيبا برخوردار باشد.

رئيس دانشگاه علوم قرآني خراسان رضوي در پاسخ به سوال خبرنگار ما درباره وضعيت تفسير و تبيين معارف کلام وحي در جلسه هاي قرآن کريم مي گويد سال هاي سال است که همه بزرگان توصيه دارند که قرائت قرآن مدخل قرآن است و صداي زيبا دري براي ورود به باغ قرآن است. اين که ما تنها به صدا و فضاي زيبا در جلسه ها اکتفا کنيم، ناسپاسي و حق ناشناسي است.علمي با بيان اين که قرآن نسخه شفابخش و کتاب زندگي است، تصريح مي کند: نبايد تنها به خواندن اين نسخه شفابخش اکتفا کرد.بايد دانست خواندن قرآن گام اول براي تعالي است. گام دوم تدبر در قرآن و قدم اصلي نيز عمل کردن به قرآن به عنوان کتابي است که براي هدايت بشر نازل شده است.وي تصريح مي کند: جلسه هاي قرآن ما در حال حاضر در وضعيت مطلوبي به سرنمي برد. اما اين جلسه ها را مي توان به حدي رساند که هيچ محفل ديگري نتواند جايگزين آن ها براي علاقه مندان به معارف الهي باشد.

اما در همين زمينه سيد جواد سادات فاطمي مديرکل امور اجتماعي استانداري خراسان رضوي که از قاريان و فعالان قرآني استان نيز محسوب مي شود، در گفت وگويي با خبرنگار ما کارکرد جلسه هاي قرآن را استمرار در يادگيري و تمرين قرآن کريم عنوان مي کند و مي گويد:« آموزش قرآن کريم نيز مانند آموزش هاي ديگر نيازمند تمرين و تکرار مستمر براي تکميل يادگيري است. تنها حضور در کلاس هاي قرآن کسي را قاري قرآن نمي کند.بلکه قاري بايد با حضور در جلسه هاي قرآن و تمرين مستمر، آموزش هاي فراگرفته را نهادينه کند.»

وي درباره ديگر کارکردهاي جلسه هاي قرآن به موضوع جذب نوجوانان و جوانان به قرآن، آشنايي با مفاهيم قرآن کريم و... اشاره و عنوان مي کند: در واقع اين جلسه ها نقش به سزايي درانس گرفتن جامعه با قرآن دارد.

سادات فاطمي سپس درباره راهکارهاي تقويت جلسه هاي قرآن اين گونه مي گويد:«مديران کشور ما بايد تلاش کنند که فضاي عمومي جامعه به يک فضاي قرآني تبديل شود در اين شرايط اقبال مردم به جلسه هاي قرآن هم بيشتر مي شود.مصداق اين موضوع را مي توانيم در ماه مبارک رمضان مشاهده کنيم. در اين ماه با توجه به اين که توجه رسانه ها، سازمان هاي دولتي و... به مسائل قرآني بيشتر مي شود، مردم نيز استقبال گسترده تري از جلسه هاي قرآن مي کنند. متاسفانه در حال حاضر فضاي جامعه ما در حد مطلوب قرآني نيست.او درباره ديگر راهکارهاي تقويت جلسه هاي قرآن نکته هايي چون استفاده از روش هاي نوين آموزشي، تجهيز امکانات، حضور مسئولان و مديران در جلسه هاي قرآن، فضاسازي مناسب در شهرها و... را يادآور مي شود.