سرخس يکي از شهرهاي مرزي استان خراسان رضوي است که با جمعيت حدود ۳۷ هزار نفر و مساحت هزار و ۵۷۰ هکتار در منتهي اليه شمال شرقي استان واقع شده است. اين شهر به واسطه دارا بودن ظرفيت هاي عظيم اقتصادي هم چون پالايشگاه، منطقه ويژه، گمرک و... از اهميت ويژه اي برخوردار است. خبرنگاران خراسان در ادامه سفرهاي شهرستاني خود، طي سفري به اين شهر پس از بررسي مشکلات و کاستي هاي موجود، در گفت و گويي با «مرتضي اخوان» شهردار سرخس اين مسائل را مطرح کردند و پاسخ هاي او را جويا شدند. مسائل مربوط به حوزه خدمات شهري هم چون فضاي سبز، آسفالت خيابان ها، وضعيت پياده روها، وجود سدمعبر، حمل و نقل درون شهري و... از جمله موضوعات مطرح شده در اين گفت و گو است که «اخوان» در پاسخ به بخش زيادي از آن ها به مشکل کمبود اعتبارات شهرداري سرخس اشاره مي کند. به گفته وي شهرداري سرخس دليل مالکيت آستان قدس رضوي بر ۹۵ درصد اراضي اين شهر، شرايط ويژه اي از نظر درآمدهاي شهري دارد.

گفت و گو ره آورد سفر سرخس اين روزها گرم ترين شهر استان است ولي اهالي خونگرم آن در حرارت کم سابقه با طبيعت و اقليم اين ديار کنار آمده اند و براي رفع مشکلات شهري چشم به همت مسئولان و کار مضاعف مجريان دوخته اند. «مرتضي اخوان» شهردار سرخس در گفت و گو با گروه اعزامي خراسان به اين شهرستان با اشاره به جمعيت ۳۷ هزار نفري سرخس، در توصيف شرقي ترين شهرستان مي گويد: سرخس به دليل دارابودن بولوارهاي متعدد در ميان شهرهاي استان به شهر بولوارها معروف شده است. او هم چنين مساحت محدوده شهر را هزار و ۵۷۰ هکتار عنوان مي کند و خاطر نشان مي سازد: در حال حاضر ۶۰۰ هکتار يعني حدود دو سوم اين محدود دستخوش ساخت و ساز شده که اين موضوع نشان دهنده گسترش شهر در سطح است. او تصريح مي کند:  شهر سرخس از نظر مساحت به سرعت در حال رشد است اين در حالي است که ما با محدوديت بودجه و امکانات مواجه هستيم و نمي توانيم هم پاي رشد سريع شهر، خدمات دهي را گسترش دهيم. او سپس به وضعيت بودجه سال جاري شهرداري سرخس اشاره و اعلام مي کند: بودجه سال ۸۹ شهرداري که در شوراي شهر سرخس تصويب شده، ۳ ميليارد و ۸۰۰ ميليون تومان است که ۲ ميليارد و ۴۰۰ ميليون تومان از اين مقدار عمراني و بقيه مربوط به امور جاري شهرداري است. «اخوان» مي افزايد: ۴۸۰ ميليون تومان از بودجه شهرداري سرخس از محل کمک هاي دولتي و بقيه هم از محل عوارض شهري و ديگر درآمدهاي شهرداري تامين مي شود. وي هم چنين ميزان طلب شهرداري سرخس از دستگاه هاي دولتي تا ابتداي سال ۸۸ را يک ميليارد و ۲۰۰ ميليون تومان عنوان مي کند و ابراز مي دارد: بخش اصلي اين مطالبات مربوط به فعاليت هاي ساختماني و پروژه هاي عمراني ادارات در سطح اين شهر است. شهردار سرخس ادامه مي دهد: ما در ابتداي سال ۸۸ اين ميزان بدهي را به استانداري خراسان رضوي منعکس و درخواست کرديم براي رفع اين مشکل تسويه حساب با شهرداري نيز جزو سرفصل هاي ذي حسابي ها در ادارات قرار گيرد.

مهندس اخوان در ادامه اين گفت و گو با اشاره به ظرفيت هاي عظيم اقتصادي شهر سرخس هم چون منطقه ويژه و پالايشگاه مي گويد: متاسفانه به دليل اين که اين مناطق در محدوده شهر سرخس قرار نمي گيرد، شهرداري درآمدي از آن ها ندارد و به شدت با مشکل کمبود بودجه مواجه هستيم. وي ادامه مي دهد: در سال ۸۰ پيشنهادي را به شوراي عالي شهرسازي کشور ارائه داديم مبني بر اين که منطقه ويژه اقتصادي سرخس و پالايشگاه به محدوده شهري افزوده شود که به اين ترتيب از محل عوارض تعلق گرفته به اين مجموعه ها درآمدهاي شهرداري افزايش مي يافت. اما متاسفانه به دليل مخالفت وزير وقت مسکن و شهرسازي اين پيشنهاد پذيرفته نشد. شهردار سرخس سپس از ادامه پي گيري ها براي تحقق اين موضوع خبر مي دهد و اظهار مي دارد: استاندار نيز طي سفر اخير به شهرستان سرخس در پي ارائه گزارش ما، قول داد که اين موضوع را با وزير مسکن و شهرسازي مطرح و محقق شدن آن را پي گيري کند. او هم چنين معتقد است: وجود ظرفيت هاي عظيم اقتصادي، زمين هاي حاصلخيز و... هيچ سودي براي مردم شهر سرخس نداشته و هيچ راهکاري نيز براي بهره مند شدن ساکنان اين شهر از اين ظرفيت ها ديده نشده است.

در ادامه گفت و گو با شهر سرخس به برخي مشکلات عيني احصاشده توسط گروه اعزامي به سرخس در شهر و درددل هاي مردم اشاره مي کنيم و پاسخ هاي او را جويا مي شويم. اولين مسئله اي که مطرح مي کنيم، کمبود فضاهاي تفريحي و پارک در شهر سرخس است. «مرتضي اخوان» در پاسخ به سوال خبرنگار ما، سرانه فضاي سبز را براي هر سرخسي در حال حاضر ۱۲ متر مربع عنوان مي کند و مي گويد:  هم اکنون در شهر سرخس ۲ پارک فعال، يک پارک نيمه فعال و يک پارک در حال ساخت وجود دارد که براين اساس سرانه فضاي پارک براي هر يک از مردم سرخس نيز بيش از يک مترمربع مي شود. او از پارک هاي کودک و دروازه قرآن به عنوان پارک هاي فعال شهر سرخس ياد مي کند و مي افزايد:  پارک آزادگان با مساحت ۴ هکتار نيز ديگر پارک شهر است که هم اکنون ۸۰ درصد فضاسازي آن انجام شده است و اميدواريم تا پايان شهريور سال جاري به بهره برداري کامل برسد. «اخوان» درباره پارک امام خميني(ره) شهر سرخس هم مي گويد: خوشبختانه در سفر اخير استاندار هم قول کمک ۳۰۰ ميليون توماني براي تکميل اين پارک داده شده است. البته با توجه به مساحت اين پارک، به بودجه بيشتري نياز است که اميدواريم با تامين اعتبار لازم احداث آن به اتمام برسد. او در عين حال تصريح مي کند: ما قبول داريم که پارک هاي موجود بسيار کمتر از ميزان نياز شهر است. ولي امکانات و بودجه ما در همين حد بوده است. اخوان هم چنين از احداث پارک «شهداي گمنام» و «تيرپارک» در نزديکي گمرک سرخس به عنوان برنامه هاي بعدي شهرداري براي افزايش فضاهاي تفريحي اين شهر ياد مي کند.

در ادامه اين گفت و گو با مطرح کردن کاستي هاي موجود در زمينه پياده روها و فضاي سبز حاشيه خيابان هاي سرخس پاسخ «اخوان» را جويا مي شويم. او ضمن تاييد وجود مشکلات متعدد در بخش پياده روها و فضاي سبز حاشيه خيابان هاي سرخس ابراز مي دارد: اگر درآمد کافي داشتيم، در يک اقدام اساسي مشکل پياده روهاي شهر را حل مي کرديم. او هم چنين با بيان اين که هم اکنون پياده روهاي شهر سرخس به زيستگاه انواع حشرات و حيوانات موذي تبديل شده است، مي گويد: در حال حاضر تنها سالانه بيش از ۷ ميليون تومان در بخش دستمزد کارگراني که علف هاي هرز پياده روها را جمع آوري مي کنند، هزينه مي شود. ولي در مجموع درآمدهاي شهرداري پاسخ گوي نيازهاي شهر نيست. او در ادامه به تخصيص ۴۰ ميليون تومان از بودجه سال جاري شهرداري سرخس براي اصلاح پياده روهاي شهر اشاره مي کند و مي گويد: مقرر شده است به همين ميزان اعتبار نيز از محل مشارکت هاي مردمي تامين شود.

«اخوان» درباره فضاي سبز حاشيه خيابان ها نيز با بيان اين که براساس استانداردها بايد ۸۵ نفر نيروي فعال در بخش نگه داري فضاي سبز داشته باشيم، اظهار مي دارد: متاسفانه به دليل کمبود بودجه و امکانات، اين تعداد به ۱۲ نفر کاهش پيدا کرده است.

موضوع کيفيت نامناسب آسفالت خيابان هاي سرخس مسئله اي است که مردم شهر در گفت و گو با خبرنگار ما انتقادهاي متعددي نسبت به آن داشتند. نکته قابل توجه اين که شهردار سرخس هم به اين موضوع اذعان مي دارد و از آن به عنوان اصلي ترين اولويت کاري خود ياد مي کند. «اخوان» عمر آسفالت برخي از خيابان هاي اصلي شهر را بيش از ۲۵ سال عنوان مي کند و مي افزايد: طي اين سال ها آسفالت اين خيابان ها تخريب شده است و شرايط نامناسبي دارد. خيابان هايي هم که در سال هاي اخير عمليات آسفالت ريزي در آن ها انجام شده، به صورت يک لايه بوده است زيرا اگر در خياباني آسفالت دولايه انجام گيرد، اين امر مورد انتقاد شديد شهروندان قرار مي گيرد. آن ها مي گويند، در حالي که برخي از خيابان هاي شهر هنوز آسفالت نشده است و ساکنان آن از وضعيت خاکي خيابان رنج مي برند، شهرداري خيابان هاي ديگر را ۲ بار آسفالت مي کند. البته او در عين حال به انجام آسفالت دولايه در خيابان پاسداران و بولوار طالقاني سرخس اشاره و عنوان مي کند: با توجه به اين که اين ۲ معبر مسيرهاي اصلي شهر محسوب مي شود و آسفالت آن ها نيز تا حد زيادي تخريب شده بود، آسفالت دولايه انجام داديم. اما باز هم در زمان انجام عمليات اجرايي مورد انتقاد مردم ديگر نقاط شهر قرار گرفتيم.

«شهردار سرخس» سپس در پاسخ به سوال خبرنگار خراسان درباره نبود چراغ راهنمايي در تقاطع ها و معابر اين شهر خاطر نشان مي سازد: ما در پايان سال گذشته ۷۰ پايه ستون در تقاطع هاي شهر نصب کرديم اما خريد و نصب ديگر وسايل مورد نياز چراغ هاي راهنمايي به سال جاري موکول شد. «اخوان» با اشاره به تاخير در تصويب بودجه سال جاري شهرداري سرخس تا ۹ خرداد مي گويد: پس از تصويب بودجه در شوراي شهر ما دوباره اين موضوع را پي گيري کرديم و مکاتبه هاي لازم را انجام داديم. به اين ترتيب به زودي چراغ هاي راهنمايي در شهر سرخس نصب مي شود.

شهردار که مدعي است، سرخس جزو معدود شهرهاي داراي سازمان حمل ونقل استان است، مي گويد: در حال حاضر ۴ دستگاه تاکسي و ۴ دستگاه ميني بوس در بخش حمل و نقل شهر سرخس فعاليت مي کنند.اخوان به فراخوان هاي انجام شده براي واگذاري تاکسي به متقاضيان در سرخس اشاره و اعلام مي کند: با وجود اين که در چند نوبت اين فراخوان ها اعلام شده است، مردم استقبال چنداني نکردند تا اين که در نوبت آخر ۸ نفر براي دريافت تاکسي درخواست دادند. وي ابراز اميدواري مي کند، اين ۸ دستگاه تاکسي به زودي به شبکه حمل و نقل سرخس اضافه شود. اين مقام مسئول درباره شبکه حمل و نقل ميني بوس اين شهر نيز مي گويد: ايجاد نظام و انسجام در خدمات دهي شبکه حمل و نقل ميني بوس شهرستان مهم ترين اقدامي بوده که طي ۲ سال گذشته انجام شده است. اخوان با بيان اين که در گذشته مجموع درآمدهاي اين شبکه حمل و نقل، حقوق يک نفر از رانندگان آن را نيز تامين نمي کرد، اظهار مي دارد: اما با انجام اين اقدامات و استفاده بيشتر مردم از ميني بوس هاي شهرداري، هم اکنون ۵۰ درصد هزينه هاي آن از محل پرداخت هاي مردم به ميني بوس ها تامين مي شود.

بافت فرسوده شهر موضوع بعدي است که در گفت  و گو با شهردار سرخس مطرح مي کنيم. او با اشاره به تفاهم نامه شهرداري سرخس با سازمان مسکن و شهرسازي و شرکت مادر تخصصي عمران بافت هاي فرسوده براي اصلاح بافت فرسوده شهر مي گويد: بر اين اساس در سال گذشته ساخت و سازهايي به صورت جسته گريخته انجام شد. اما امسال قصد داريم با برنامه ريزي منسجم اين حرکت را به طور گسترده تري ادامه دهيم. اخوان در عين حال تصريح مي کند: تنها اقدامي که شهرداري مي تواند در اين زمينه انجام دهد، در نظر گرفتن تخفيف براي صدور پروانه و دادن تراکم است که در اين زمينه مشکلي نداريم و به مردم نيز اطلاع رساني کرده ايم. اما بقيه کارها در اختيار سازمان مسکن و شهرسازي و شرکت مادر تخصصي عمران بافت هاي فرسوده است که بتوانند با نحوه برخورد خود مردم را مجاب به همکاري کنند.

شهردار در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبني بر وجود سد معبر گسترده در خيابان هاي سرخس، وجود اين مشکل را مشابه ديگر شهرها عنوان مي کند و درباره اقدام هاي انجام شده براي مقابله با آن مي گويد: شهرداري يک نفر را براي جمع آوري سدمعبر در شهر مامور کرده است. «اخوان» هم چنين به انعقاد تفاهم نامه اي ميان شهرداري، مجمع امور صنفي و بازرگاني سرخس درباره انتقال مشاغل مزاحم تحت عنوان «انتقال کارگاه هاي مزاحم» به محدوده حاشيه يا خارج شهر اشاره کرده و عنوان مي کند: اما به دليل مشکل کمبود زمين و قيمت زياد تعيين شده براي محدوده اي که موردنظر ما بود، اين اقدام هنوز به نتيجه نرسيده است. ما اين موضوع را از طريق استانداري پي گيري کرده ايم و به دنبال به نتيجه رسيدن آن هستيم.

شهردار سرخس مي گويد: ما هر کجا که مي رويم مي گويند شهر مرزي سرخس پيشاني نظام است، گردشگراني که به کشور وارد مي شوند، با مشاهده وضعيت اين شهر درباره ايران قضاوت مي کنند و... . اين نکات صحيح است و ما هم بيش از هر کسي به اين موارد آگاه هستيم اما مسئله اين جاست که با اين وجود توجه ويژه اي به اين شهر نمي شود و اعتبارات مناسبي به ما نمي رسد. حتي عوارضي که از محل درآمدهاي گمرک به شهرهاي بندري و مرزي اختصاص پيدا مي کرد، از ۳ سال قبل قطع شد و به کل استان اختصاص يافت. اخوان با اشاره به وجود شهرک شرکت نفت در شهر سرخس اظهار مي دارد: وجود امکانات گسترده در اين شهرک توقع مردم شهر را از شهرداري بالا برده است. اين در حالي است که ما در حد آن ها بودجه نداريم و نمي توانيم در اين حد به مردم خدمات دهي داشته باشيم. ما انتظار داريم زماني که اين امکانات و ظرفيت ها در سرخس وجود دارد، مردم شهر نيز از آن ها بهره مند شوند.