حوزه هاي علميه به عنوان اصلي ترين متوليان ديني وظيفه خطير گسترش معارف اسلامي در جامعه را برعهده دارند. شکي نيست که اين نهادهاي علمي زماني مي توانند در انجام وظيفه خود موفق باشند که به شايسته ترين شکل ممکن از قرآن و عترت، ثقلين مورد سفارش نبي مکرم اسلام(ص) بهره ببرند اما برخي از کارشناسان معتقدند که در حال حاضر فعاليت هاي قرآني آن چنان که بايد در برنامه هاي آموزشي حوزه هاي علميه جاي خود را نيافته است. به منظور واکاوي اين موضوع در نشستي با حضور حجت الاسلام والمسلمين ايرواني مدير گروه علوم قرآني و حديث دانشگاه علوم اسلامي رضوي، حجت الاسلام و المسلمين عزيزي دبيرستاد تفسير حوزه علميه خراسان و حسن حکيم باشي مدير گروه پژوهش هاي قرآني دفتر تبليغات اسلامي خراسان رضوي فعاليت‌هاي قرآني در حوزه‌هاي علميه را بررسي کرديم. آن ها در اين نشست ضمن بررسي وضعيت موجود فعاليت هاي قرآني در حوزه هاي علميه و به ويژه حوزه علميه خراسان، راهکارهايي را نيز براي گسترش فعاليت هاي قرآني در حوزه و رسيدن به شرايط مطلوب مطرح کردند.

در ابتداي نشست «بررسي فعاليت هاي قرآني در حوزه علميه خراسان» خبرنگار ما اين سوال را مطرح کرد که فعاليت هاي قرآني انجام شده در حوزه هاي علميه، تا چه ميزان با نيازهاي جامعه مطابقت داشته است؟حجت الاسلام عزيزي دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان که معتقد بود يکي از دلايل مهم کم رنگ بودن فعاليت هاي قرآني در حوزه و مطرح نشدن اين فعاليت ها در خارج از حوزه علميه فاصله موجود ميان نيازهاي جامعه با فعاليت هاي انجام شده است، در پاسخ به اين سوال اظهار داشت: تفسير قرآن زماني تأثيرگذار است که کارايي داشته باشد و بتواند مشکلات اخلاقي، عقيدتي، اخلاقي، خانوادگي و... جامعه را حل کند؛ همچنين به شبهه هاي موجود پاسخ دهد و رابطه انسان با خالق و خالق با مخلوق را روشن کند. در اين صورت است که طلبه ها به سمت تفسير قرآن کريم گرايش پيدا مي کنند و شايد يکي از دلايل مهجوريت قرآن در حوزه هاي علميه و بهره نبردن طلبه ها از مباحث تفسيري در فعاليت هاي تبليغي، همين موضوع باشد.با مطرح شدن اين موضوع از سوي دبير ستاد تفسير حوزه علميه خراسان، خبرنگار ما پرسيد: آيا فعاليت هاي کنوني ستاد تفسير حوزه علميه خراسان در اين راستاست يا خير؟ او پاسخ داد: رويکرد ستاد تفسير اين است که قرآن را به صحنه درس، بحث و زندگي طلبه ها وارد کند و اولويت ما نيز بحث هاي آموزشي قرآني است. در واقع بايد به نقطه اي برسيم که اجتهاد روايي، عقلي و قرآني در کنار يکديگر در حوزه حضور داشته باشد.

حجت الاسلام عزيزي در ادامه چشم انداز ستاد تفسير حوزه علميه خراسان را اين گونه ترسيم کرد: هدف ما اين است که يک طلبه از بدو ورود به حوزه علميه تا زمان پايان سطح خارج درس هاي قرآني را فرا بگيرد و در نهايت به مرحله اجتهاد در مباحث تفسيري برسد.او سپس با اشاره به برنامه هاي آموزشي پيش بيني شده در اين ستاد گفت: رويکرد اين برنامه ها اين است که طلبه آثار پربرکت قرآن کريم را در زندگي احساس کند.

در ادامه نشست بررسي فعاليت هاي قرآني حوزه علميه خراسان، خبرنگار ما از مدير گروه علوم قرآني دانشگاه علوم اسلامي رضوي پرسيد: آيا فعاليت هاي قرآني اين دانشگاه با نيازهاي موجود متناسب است يا خير؟حجت الاسلام و المسلمين ايرواني که معتقد بود در دانشگاه و حوزه اين موضوع تفاوت چنداني باهم ندارد، چنين توضيح داد: تا زماني که طلبه يا دانشجو مباني را نگذرانده باشند، نتيجه اي حاصل نمي شود و شاهد ثمره اي نخواهيم بود.به عقيده او براي تدوين مجدد علوم انساني، بايد همان گونه که مجتهدان فقهي داريم، مجتهد قرآني تربيت کنيم.ايرواني به طرح ستاد تفسير حوزه علميه خراسان هم اشاره و نظرش را درباره اين طرح چنين بيان کرد: با توجه به اين که طلبه ها در سال اول اين طرح با مباني قرآن آشنا مي شوند و همچنين تمامي آموزه هاي استاداني همچون آيت ا... معرفت و دوره هاي تفسيري در آن گنجانده شده است، فکر مي کنم اين طرح بتواند طلبه ها را به مجتهد قرآني تبديل کند.البته او در عين حال تأکيد کرد که براي تحقق کامل علوم انساني مبتني بر قرآن بايد رشته هاي ميان رشته اي نيز تدوين شود، در اين صورت فعاليت هاي قرآني مي تواند نيازهاي جامعه را پاسخ گو باشد.

در همين حال حکيم باشي مدير گروه پژوهش هاي قرآني دفتر تبليغات اسلامي خراسان رضوي، از موضوعي سخن گفت که به عقيده او مهم ترين مشکل فعاليت هاي قرآني در حوزه آموزش است.حکيم باشي اين موضوع را يادآور شد که طلبه ها، پيش از ورود به حوزه هاي علميه حدود ۱۲ سال در نظام آموزش و پرورش کشور تحصيل مي کنند. در حالي که زمان مناسب براي فراگيري تلاوت، تجويد و حتي حفظ قرآن کريم در اين ۱۲ سال است، طلبه اي که وارد حوزه علميه مي شود در بسياري از اين موارد مشکل دارد.

سوال پاياني که خبرنگار خراسان در اين نشست مطرح کرد، اين بود که وضعيت ايده آل فعاليت هاي قرآني در حوزه علميه به چه صورتي است و براي رسيدن به اين شرايط چه اقداماتي بايد انجام شود؟حجت الاسلام ايرواني مدير گروه علوم قرآني و حديث دانشگاه علوم اسلامي رضوي معتقد است؛ اين موضوع با اقداماتي همچون اجراي کامل طرح ستاد تفسير حوزه علميه خراسان، افزوده شدن رشته هاي تخصصي در زمينه علوم قرآني، تأسيس رشته هاي ميان رشته اي در حوزه و دانشگاه، ايجاد مجله هاي علمي و پژوهشي مناسب در اين زمينه و اعطاي امتياز به استادان بر اساس تحقيقاتي که در زمينه هاي علوم قرآني و تفسير انجام داده اند، محقق مي شود.مدير گروه پژوهش هاي قرآني دفتر تبليغات اسلامي هم در پاسخ به اين سوال بر چشم انداز تربيت مجتهد قرآني تأکيد و ۳ رويکرد اساسي را عنوان کرد.حکيم باشي معتقد بود که تدوين برنامه هاي آموزشي کوتاه و بلند مدت، بهره بردن بيشتر از قرآن در تمامي دروس حوزه علميه و تاسيس مراکز تربيت مدرس و مفسر قرآن کريم مي تواند در اين زمينه راهگشا باشد.او همچنين بر گسترش فعاليت هاي قرآني در ديگر نهادها از جمله آموزش و پرورش هم تأکيد و عنوان کرد: در شرايط ايده آل، حوزه علميه نبايد طلبه اي را بپذيرد که به طور کامل توان قرائت قرآن کريم را ندارد.او راهکارهاي ديگري را نيز عنوان کرد که از آن جمله مي توان به تجميع فعاليت هاي قرآني کشور و قرار دادن آن ها در اختيار حوزه علميه، محور قرار دادن علوم قرآني در حوزه علميه، تدوين سياست هاي کلان آموزشي قرآن در حوزه و تأسيس دانشگاه جامع و بين المللي قرآن کريم اشاره کرد.